ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ : Ο λαϊκιστικός χαρακτήρας
της τηλεόρασης
|
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ -ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ
|
1.
Ο λαϊκισμός είναι ένα
φαινόμενο που γεννιέται με την κρίση της πολιτικής . Είναι μία έννοια που αλλάζει ανάλογα με
το περιβάλλον και τις
καταστάσεις στις οποίες βρίσκεται
.
2.
Ο λαϊκισμός είναι ιδεολογία του λαού .
Σε αυτό δεν είναι διαφορετικός από την δημοκρατία . Η δημοκρατία αποδίδει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στο λαό . Η δημοκρατία στην
πορεία του χρόνου κατόρθωσε
να εισάγει ανώτερους
κανόνες πολιτισμού . Αντιθέτως
, στον λαϊκισμό υπάρχει
μόνο
η φωνή του λαού , η οποία μεταξύ άλλων είναι συχνά μία χειραγωγημένη
φωνή . Στον λαϊκισμό βρίσκουμε συχνά ανθρώπους
ή κόμματα που ισχυρίζονται ότι ενσαρκώνουν τις προσδοκίες και τις απογοητεύσεις ενός μέρους
του λαού . Αυτό εμφανίζεται σε συντηρητικά πολιτικά σχήματα [ δεξιά , άκρα δεξιά ] και πολύ λιγότερο σε
σοσιαλιστικά σχήματα .
3.
Η
συνάντηση ανάμεσα στα μεγάλα
μέσα επικοινωνίας και το λαϊκισμό είναι μοιραία .
ωστόσο το φαινόμενο των ΜΜΕ
εμπλέκει και τις
δημοκρατίες . Τα αστικά κόμματα δεν είναι άσχετα με την τηλεόραση και τον τρόπο χρήσης της . Η τηλεόραση είναι ένα
μέσο με πελώριες δυνατότητες όχι πάντα θετικές . Η
σημερινή τηλεόραση δημιούργησε το αληθινό λαϊκίστικο ρεύμα
χάρη στην προπαγάνδα . Ο
τηλεθεατής καλείται να επιλέξει
μεταξύ ομοειδών πολιτισμικών
προϊόντων , να διαλέξει συσκευασία και
όχι ουσία . Η απουσία
καλλιτεχνικής παιδείας στο
σχολείο και εκτός σχολείου είναι που χαράζει διαχωριστικές γραμμές
. Η τηλεόραση διαχωρίζει τους ανθρώπους , «διαμερισματοποιεί» τα διάφορα καλλιτεχνικά είδη και μας
καθηλώνει στην αμάθεια ή στην αυταρέσκεια της υπερειδίκευσης .
4.
Θύλακοι
αθλιότητας , περιφραγμένα οικόπεδα με θέα , ζαρντινιέρες με πλαστικά άνθη και ενδιάμεσα , μια εκτεταμένη γκρίζα
ζώνη μετριότητας , πλήξης και αυταρέσκειας . Κάπως
έτσι μπορούμε να περιγράψουμε το τηλεοπτικό τοπίο
σήμερα στην ελληνική τηλεόραση [ δημόσια και ιδιωτική ]. Ας μας
παρηγορήσει η σκέψη ότι υπάρχουν και χειρότερα . Π.χ. στη
Βρετανία ευδοκιμούν άθλια
ριάλιτι , μπροστά στα οποία
τα δικά μας θυμίζουν ασπασμό
των αγγέλων στ’ άστρα .
5.
Από το καρτέρι στην πλατεία Ομονοίας ως το καραούλι στις αίθουσες των δικαστηρίων και τα .....τυχερά τηλέφωνα που λαμβάνει κάθε εκπομπή βρίσκεται
ο « αυριανός» καλεσμένος
των καθημερινών
ανθρωποκεντρικών εκπομπών . Δημοσιογράφοι κάποιων
«ριάλιτι σόου» στέκονται σε κομβικά σημεία και σε πιάτσες των Αθηνών περιμένοντας την
.... ξεχωριστή περίεργη
φυσιογνωμία με την
περίεργη ερωτική ιστορία
, η παρουσίαση της οποίας θα
απογειώσει τους αριθμούς τηλεθέασης της εκπομπής . Όλοι αυτοί οι πρωταγωνιστές καταφεύγουν στην τηλεόραση γιατί έτσι
λύνονται πάρα πολλές φορές τα προβλήματά τους ή
τουλάχιστον
επισπεύδονται λύσεις .
Τελευταία η τηλεόραση φαίνεται
πως έχει υποκαταστήσει τις κρατικές αρχές .
6.
Όταν η ανθρώπινη παρακμή παρελαύνει
στα «παράθυρα» ή στα στούντιο τηλεοπτικών εκπομπών , τότε ως
μόνο άλλοθι προβάλλει ότι οι εκπομπές με αυτό το περιεχόμενο ανεβάζουν
τις μετρήσεις της AGB. Πώς να
κλείσει άλλωστε κάποιος
την τηλεόραση όταν ένας παπάς
εξομολογείται τις
ομοφυλοφιλικές του τάσεις ή όταν κάποιες κυρίες αποκαλύπτουν τα προσωπικά τους δράματα και ποτήρια γεμάτα νερό εκτοξεύονται στα πρόσωπα
των καλεσμένων ;
7.
Του
υποσχέθηκαν ότι θα έχει
οικονομική υποστήριξη και επαγγελματική αποκατάσταση . Κι εκείνος πείστηκε να εμφανιστεί στην τηλεόραση και να εκθέσει δημοσίως το δράμα του
. Μετά την ολοκλήρωση της
εκπομπής κατέφυγε στο
Σύλλογο Προστασίας Τηλεθεατών
, ζητώντας νομική υποστήριξη . Ούτε ο λογαριασμός στο
όνομά του ανοίχτηκε , ούτε δουλειά του προσφέρθηκε . Το μόνο που είχε κερδίσει ήταν ο οίκτος του περίγυρου και των γειτόνων .
8.
Ποιο είναι όμως το
προφίλ των ανθρώπων που πρωταγωνιστούν και ποιο εκείνων
που συμμετέχουν κρατώντας
ανοιχτή την τηλεόραση ; Η
ιλαροτραγική φύση του έλληνα
τηλεθεατή βρίσκει την αποκορύφωση της αντίφασής της
στους εκατοντάδες
χιλιάδες ανδρών και γυναικών , που ενώ κατηγορούν τους συντελεστές και συμμέτοχους των
«ριάλιτι σόου» παραμένουν καθηλωμένοι , απορροφώντας το μεγαλείο του ανθρώπινου δράματος . Η μόνη εξήγηση που δίνω
, συνάδει με το απερίφραστου κάλλους
ελληνοπρεπές ρητό «τραβάτε
με κι ας κλαίω» ή ακόμη καλύτερα «σφάξε με αγά μου ν’ αγιάσω».
9.
Η
τηλεόραση παραμένει το πιο λαϊκό και προσιτό μέσο ψυχαγωγίας και η εξάρτησή μας από αυτήν βαθαίνει , όπως βαθαίνουν και η δυσαρέσκεια , η βαρεμάρα , αλλά και η παθητική αποδοχή
της. Οι τηλεοπτικές
νύχτες του Σαββάτου απειλούν να
γίνουν καλύτερες από τις μέρες
μας με χαρακτηριστικό παράδειγμα την
εκπομπή της ΝΕΤ « στην υγειά σας» , που δείχνει ότι η φτώχεια θέλει
καλοπέραση . Κι όταν τελειώσουν αυτές οι εκπομπές που μας
προσφέρουν μία ψευδαίσθηση
συντροφιάς, χωρίς να
απαιτούν από εμάς να μπούμε σε κόπο και έξοδα ,
μένουμε με μία γεύση πικρή .
|
Παρά τη φαινομενική του συγγένεια με τη δημοκρατία , ο λαϊκισμός αποτελεί παραφθορά του πολιτεύματος αυτού
Η ευθύνη της τηλεόρασης για την καλλιέργεια
του λαϊκισμού στο χώρο της πολιτικής [προπαγάνδα –τυποποίηση -πολιτιστική υποβάθμιση]
Περιγραφή
της θλιβερής πραγματικότητας στο χώρο των τηλεοπτικών μέσων
Η αναζήτηση πρωταγωνιστών με ιδιαιτερότητες από τους δημοσιογράφους
των ριάλιτι εκπομπών
Μοναδικό
κριτήριο επιλογής η αύξηση της τηλεθέασης
Οι ανεκπλήρωτες υποσχέσεις που δίνονται στους παραπάνω
Η υποκριτική στάση των θεατών τέτοιων εκπομπών
η ψευδαίσθηση της ψυχαγωγίας που παρέχει ένα
λαϊκό μέσο ,όπως η τηλεόραση
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
λιλιπούτειο σώμα
|
|
κατώφλι της πόρτας
|
|
ενδεδειγμένη λύση
|
|
συναρπαστική αφήγηση
|
|
δεξιοτέχνης στη δουλειά του
|
|
μικρόσωμος οργανισμός
|
|
συναρμολογώ τα
εξαρτήματα της συσκευής
|
|
ακατάστατο δωμάτιο
του φοιτητή
|
|
απαλλακτική απόφαση
|
|
ετοιμόρροπο κτίριο
|
αυτός που επιδίδεται στο
εμπόριο απαγορευμένων ειδών
|
|
παράνομο ψάρεμα
|
|
αυτός που διαβάζει την
εφημερίδα του διπλανού του
|
|
αυτός που κυνηγάει σε
απαγορευμένη περιοχή
|
|
υπεξαίρεση , υποκλοπή
|
|
αυτός που επιβιβάζεται κρυφά σε μεταφορικό μέσο χωρίς να πληρώσει
εισιτήριο
|
|
αυτός που μετακινείται και εγκαθίσταται σε χώρα άλλη από αυτή της
καταγωγής του , χωρίς να έχει
περάσει από τις νόμιμες διαδικασίες
|
περιζήτητο
|
αναρχία
|
συνήλθε
|
αντικαταστάτης
|
εξαρχής
|
ανεμπόδιστος
|
ασυνείδητος
|
ανώνυμο
|
αξιολογήθηκαν
|
παράστημα
|
ειρωνικά
|
κίνητρο
|
χαρακτηριστικός
|
απαρχή
|
καταιγισμό
|
λεηλατούσε
|
αναφιλητά
|
διογκώνω
|
θέρμη
|
αυτενέργεια
|
γιγάντιο
|
ανώφλι
|
ακατάλληλη
|
μονότονη
|
ανίκανος
|
σωματώδης
|
αποσυναρμολογώ
|
τακτικός
|
καταδικαστική
|
ανθεκτικό
|