Αγγελική Ελευθερίου : Ανακαλύπτοντας τις εκρήξεις

   Με την ποίηση της Αγγελικής Ελευθερίου δεν ξεμπερδεύει κανείς εύκολα . Μοιάζει με αθώο κοριτσάκι που κάτω από τα ρούχα του κρύβει απροσδόκητες εκρήξεις .Περπατάς από δω , περπατάς από κει κι όλο σκάει μπροστά σου ένας στίχος , μια μικρή κροτίδα μαγείας .Βάζεις τον εαυτό σου να διαβάσει ένα ποίημα κι αισθάνεσαι πως ανεβαίνεις μαζί του τα σκαλοπάτια ενός αρχαίου θεάτρου που προσκαλεί νέους ηθοποιούς να ξαναζωντανέψουν μέσα του την έκσταση ,που  προσκαλεί  εσένα   με τα δικά σου υλικά να παίξεις έναν ρόλο , αυτόν που κάθε φορά σου προτείνει η ποιήτρια . Έχω μιλήσει κι άλλες φορές για το έργο της .Ίσως λίγο βιαστικά ,χωρίς ν'αφήσω τους στίχους της να βαθύνουν μέσα μου .Με το πέρασμα του χρόνου και της ηλικίας , ανακαλύπτω μέσα τους κι άλλες ζωές  που η πρώτη ανάγνωση δεν μπόρεσε , και καλά έκανε , να τις ξοδέψει .Ανακαλύπτω ως στάση απέναντι στα πράγματα μιαν αξιοζήλευτη αξιοπρέπεια , ανάλογη με εκείνη που τόσο θαύμασα στην καβαφική ποιητική .Μιαν αξιοπρέπεια που δε δύναται να αποβάλει πάντοτε την  ανθρώπινη τραγικότητα  και που συμπυκνώνει με τον απλούστερο τρόπο την ουσία της ελληνικής ρίζας . Το συναίσθημα συμμετέχει στην οπτική της ποιήτριας στο βαθμό που χρειάζεται , χωρίς να θαμπώνει τη διαύγεια του νου , χωρίς να στέλνει άχρηστα φαντάσματα εκεί που κατοικούν οι ιδέες .Έτσι , κατορθώνεται αυτό που λαχταρά ο κάθε συνεπής και θαρραλέος δημιουργός , το μέτρο στην αισθητική απεικόνιση των εσωτερικών του σεισμών . Σ' αυτό το θαρραλέο βήμα λοιπόν , η Αγγελική Ελευθερίου αποδεικνύεται έτοιμη . Μετριέται συνεχώς με το ποιητικό ύψος και προτιμά να το αγγίζει με σεβασμό παρά με την αλαζονεία του φτασμένου δημιουργού .Θ'άξιζε να μείνω σ'ένα ποίημα από την τελευταία συλλογή της "Μια άδεια θέση" και να δοκιμάσω να το πλησιάσω περισσότερο . Γράφει η ποιήτρια :

ΚΑΠΟΤΕ

Θα παρακαλέσω

-όπως δεν παρακάλεσα ποτέ

Θα πέσω στα γόνατα κάποιου θεατρώνη

Με βαμμένα μαλλιά 

Να με πάρει κι εμένα

Στον πλανόδιο θίασό του 

Θα μου ζητήσει άδεια

Και προυπηρεσία

Και συστάσεις 

Δεν έχω τίποτα

Ο αόρατος θίασος 

Που αφιέρωσα τη ζωή μου

Δεν είχε τέτοια πράγματα

Όμως -τώρα- κάπως πρέπει 

Να πεθάνω κι εγώ

Έλεος δηλαδή 

          Το ποίημα προφανώς συνομιλεί με το καβαφικό "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον" .Μόνο που εδώ στη θέση του Αντωνίου βρίσκεται η ίδια η ποιήτρια ,η οποία οραματίζεται τον εαυτό της στο μέλλον να εκλιπαρεί κάποιον θεατρώνη να την προσλάβει στον πλανόδιο θίασό του . Μπορεί βέβαια φαινομενικά να διακρίνεται μία τάση μικροψυχίας η οποία αντιφάσκει με τα λεγόμενά μου παραπάνω περί αξιοπρέπειας , ωστόσο ο συνολικός τόνος του ποιήματος και το αντικείμενο της ικεσίας [ ένας αξιοπρεπής θάνατος ("κάπως πρέπει να πεθάνω κι εγώ")] πείθουν για το ακριβώς αντίθετο . Στο ποίημα της Ελευθερίου ο πλανόδιος θίασος του θεατρώνη βρίσκεται σε αντίστιξη με τον αόρατο θίασο του  ποιητικού υποκειμένου  .Ο ένας θίασος  καμωμένος από φθαρτά πράγματα ,από μικρότητες και ολισθήματα [θα πέσω στα γόνατα , άδεια , προϋπηρεσία ,συστάσεις ] , ο άλλος ανίδεος από όλα αυτά και γι'αυτό άφθαρτος [Δεν είχε τέτοια πράγματα ]. Ο ένας εφήμερος , υποταγμένος στις επιθυμίες της στιγμής , συντονισμένος με τη δυναμική του "τώρα" , ο άλλος ισόβιος και γι'αυτό φορτωμένος με το στίγμα της καθολικής παρουσίας της ποιήτριας στη ζωή ["Ο αόρατος θίασος που αφιέρωσα στη ζωή μου"].Ωστόσο , ο πρώτος θίασος , εκείνος ο γεμάτος από φθορά , επιζητείται τελικά από την ποιήτρια ,για να δικαιώσει και να επισφραγίσει την πορεία του άλλου .Γιατί κάπως πρέπει να ολοκληρωθεί η παράσταση και ο τελευταίος ρόλος πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά που του αρμόζουν . Να είναι γεμάτος από τα συστατικά που ορίζουν τον άνθρωπο : από πάθη κι από έλεος .Με τέτοιο τρόπο κλείνει το ποίημα , με την παράκληση του ποιητικού υποκειμένου για έλεος .Έλεος όμως όχι για την παράταση του ρόλου , αλλά για την τελευταία υπόδυσή του .

Κώστας  Τσιαχρής