Τρίτη 14 Ιουλίου 2015

Ευριπίδη Μήδεια : Α επεισόδιο Μετάφραση Κώστας Τσιαχρής




ΜΗΔΕΙΑ
Γυναίκες  της  Κορίνθου , βγήκα  από το  σπίτι
να πάψετε να με  κακολογείτε  πια 
Ξέρω  πολλούς  περήφανους  ανθρώπους 
άλλους  από τα  βλέμματα  του  κόσμου  μακριά 
κι άλλους έξω απ' τις  πόρτες  των σπιτιών τους , φανερούς 
Ζώντας  αυτοί   παράμερα  απ' τους  άλλους  ήσυχη  ζωή 
απόκτησαν  φήμη  κακή  του  απόκοσμου  ανθρώπου 
Στα  μάτια  των  ανθρώπων   δεν  υπάρχει  δίκιο 
προτού  να  μάθουν  καθαρά  τα  σώψυχα  του  άλλου
τον κοιτούν  με  μίσος ,
και  δίχως  να' χουν  απ' αυτόν βλαφτεί.
Ο ξένος  πρέπει  σ' όλα  να  υποτάσσεται 
στους  νόμους  της  καινούργιας  πόλης 
Μα  δεν  παινεύω  και τον  ντόπιο  που  κομπάζει
κι  από την αφροσύνη  του  
τους συμπολίτες  του  πικραίνει 
Κι  εμένα  τώρα  ανέλπιστο  κακό   μου  χίμηξε
μου  σιγοτρώει  την   ψυχή 
Φεύγω , αφήνω  πίσω  τις  χαρές  του  βίου
και  πρέπει  , φίλες  , να  πεθάνω
Κι  ενώ  τα  πάντα  μες  στα  χέρια  μου είχα,
το γνωρίζεις ,
ο άντρας  μου αποδείχτηκε  ο χειρότερος  απ' όλους 
Απ' όλα όσα  κρύβουνε  ψυχή  και  νου
το  αθλιώτερο   βλαστάρι   οι γυναίκες  είμαστε 
Πρώτα  με χρήματα  πολλά 
το  σύζυγό  μας  πρέπει  ν' αγοράσουμε ,
να  πάρουμε   αφέντη  του  κορμιού  μας 
Κι  αυτό το δεύτερο είναι το χειρότερο  κακό 
Κι  εδώ  αρχίζει  άλλη  πιο βαριά  αγωνία :
αυτός  που πήρες  θα σου  βγει  ανάξιος  ή  σωστός ;
Ο χωρισμός   δε φέρνει  στη  γυναίκα  όνομα  καλό
κι  ούτε  μπορεί  τον άντρα  της  ν' απαρνηθεί
Αν φτάσει  σε καινούργιους  νόμους , σ' άλλα  ήθη,
μάντισσα  πρέπει  να' ναι ,
αφού   δεν το'  μαθε  απ' το  σπίτι της ,
πως  να  φερθεί  σωστά  στο  σύντροφο  του  κρεβατιού της .
Κι  αν  όλα  τούτα τα  βολέψουμε  καλά ,
χωρίς    να  νιώθει  βάρος  το ζυγό  του γάμου,
ζηλευτή  τέτοια  ζωή
Αλλιώτικα  μας  απομένει ο θάνατος 
Ο άντρας  ,όταν  πικραθεί  με τους  δικούς  του  μες στο  σπίτι,
βγαίνει  έξω , αλαφρώνει  της  καρδιάς  το βάρος  ,
σε  συνομήλικο  ή  σε  φίλο  βρίσκει  απαντοχή 
Όμως  εμείς  για  μια  ψυχή  μονάχα  πρέπει να  γνοιαζόμαστε 
Λένε  για  μας  ακίνδυνη  ζωή  περνάμε  μες στο  σπίτι,
ενώ  οι άντρες  κινδυνεύουνε  στη μάχη με  το  δόρυ
Τι  άμυαλοι ! που τρεις  φορές  καλύτερα  
πλάι  στην ασπίδα  θα στεκόμουν ,
παρά  μονάχα  μια  φορά  να γένναγα 
Μα  αυτά  τα  λόγια  δε  σ' αγγίζουνε  το  ίδιο  εσένα 
Έχεις  την πόλη  σου  εσύ , το  πατρικό  σου σπίτι ,
σου  είναι  κέρδος  η ζωή   κι  η συντροφιά  των  φίλων 
Εγώ  μονάχη  και χωρίς  πατρίδα  
από  τον άντρα  μου  πομπεύομαι ,
λάφυρο  από  μια  γη  βαρβαρική ,
κι  ούτε  μητέρα  , ούτ' αδελφό  ή  συγγενή 
δεν έχω  για  αποκούμπι μες  στη  μαύρη  μοίρα  μου 
Όμως  αυτή  τη χάρη  μόνο  σου  ζητώ ,
μη  βγάλεις  τσιμουδιά  ,
αν κάποιο τέχνασμα  , κάποιο τερτίπι   βρω ,
να  δώσω  πληρωμή  γι' αυτά  τα  βάσανα  στον  άντρα  μου,
μα και  σ' αυτόν  που του' ταξε  τη  θυγατέρα  του 
και στο  κορίτσι  που  ετοιμάζεται  να πάρει 
Γιομάτη  από φόβους   σ' όλα  τ' άλλα  είναι  η γυναίκα,
αδύναμη  στο  σώμα ,τρέμει  να  κοιτάξει το   σπαθί ,
μα  στο  κρεβάτι  της  σα  νιώσει  αδικημένη,
μυαλό   δεν  είναι  πιο  αιμοβόρο  απ' το δικό  της 

XOΡΟΣ 
Προχώρα  ,Μήδεια ! Τον  άντρα  σου  θα ξεπληρώσεις  δίκαια 
κι  ούτε  θαμάζω  που την τύχη σου  θρηνείς
Μα   να  κι  ο  Κρέοντας  , ο άρχοντας αυτής  της γης 
εδώ βαδίζει , εξάγγελος  καινούργιων  αποφάσεων

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Εσύ  με το σκοτεινιασμένο  βλέμμα , η  Μήδεια , 
που  απ' το θυμό  σου βράζεις  για τον  άντρα σου ,
διατάζω απ' αυτή  τη  γη εξόριστη  να  φύγεις
Πάρε  μαζί  τα  δυο  παιδιά  σου , μην αργείς 
Ο  ίδιος   είμαι  εκτελεστής  αυτής  της εντολής 
και δε γυρνάω πίσω στο  παλάτι
προτού  σε βγάλω  μακριά  απ' τα  σύνορα  της χώρας  

ΜΗΔΕΙΑ
Αλίμονο , ολάκερη  βαδίζω  στο  χαμό η δόλια 
Τεντώνουν  το σκοινί  με θράσος  οι οχτροί  μου
κι  η απόδραση  απ' αυτή  τη συμφορά  δε  θα' ναι  απλή
Θα  σε ρωτήσω ,  ωστόσο , ας υποφέρω 
Γιατί  με διώχνεις  απ' τη χώρα  , Κρέοντα ;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ 
Τα  λόγια  μου ας μην κρύβω , σε  φοβάμαι 
αγιάτρευτο  κακό  μην κάνεις  στο  παιδί μου
Είναι  πολλά  που  μ' οδηγούν  σ' αυτό το  φόβο:
Είσαι  απ' τη φύση  σου πανούργα  , επιδέξια  σε πολλά  κακά 
κι  η στέρηση  του  κρεβατιού   σε  φαρμακώνει 
Ύστερα  ακούω   φοβέρες  ξεστομίζεις ,
έτσι  λεν,
πως  ετοιμάζεσαι  να κάμεις  κάτι 
στο  γαμπρό  , στον  πεθερό  , στη  νύφη 
Προτού  λοιπόν να  δοκιμάσω τέτοια  πάθη,
παίρνω  μέτρα 
Καλύτερα  , γυναίκα , να σου γίνω τώρα  μισητός ,
παρά  να μετανιώνω  έπειτα  
στενάζοντας  για  την καλή   καρδιά  μου 

ΜΗΔΕΙΑ
Αλίμονό  μου , Κρέοντα !
Πολλές  φορές  κι  όχι  για πρώτη  τώρα
η  φήμη  που  έχω μ' έβλαψε,
μεγάλα  μου' φερε   δεινά 
Ο  μυαλωμένος  άνθρωπος  ποτέ   δεν πρέπει 
σοφότερα  να  κάνει  τα  παιδιά  του
απ' όσο  αρμόζει
Στους  άμαθους  αν πας  να σπείρεις   νέα  ήθη ,
θα  πουν  πως  είσαι  ανέμυαλος  κι αισχρός 
Κι  αν  νομιστείς  καλύτερος 
απ' όσους  κρίνουν  πως  γνωρίζουν κάτι  διαλεχτό,
σκορπάς την  αγανάκτηση  στην  πόλη
Τώρα  κι  εγώ  την  ίδια  τύχη  έχω
Πανούργα  όπως  είμαι , άλλοι με  φθονούν 
και  σ' άλλους  γίνομαι  ενοχλητική 
Κι  όμως   πολύξερη  δεν είμαι
Κι  εσύ  ο ίδιος  πάλι  με  φοβάσαι
Μήπως  μην πάθεις  κάτι  φοβερό  ;
Μη  με   φοβάσαι  ,Κρέοντα ,
δεν  έχω τόση  δύναμη 
που  να  μπορώ  να  βλάψω  βασιλιάδες
Μήπως  μ' αδίκησες  εσύ  ;
Την  κόρη  σου  έδωσες  προικιό  
σ' αυτόν  που  λαχταρούσες  
Εγώ  τον άντρα  μου  μισώ
Εσύ  ,νομίζω ,  φέρθηκες  με  σύνεση
και   δε  ζηλεύω  τώρα  την  καλή σου τύχη
Κάνετε  γάμους , ζήστε  ευτυχισμένοι 
Μ' αφήστε  με  να  κατοικώ  σ' αυτή  τη γη
Ας  είμαι αδικημένη ,θα κλειστώ μες στη  σιωπή ,
αφού  με  νίκησαν πιο  δυνατοί 

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Λες  πράγματα  γλυκά  στο αυτί

μα  μέσα  μου φωλιάζει ο τρόμος
μην  κάτι  μαύρο  καταστρώνεις
Λιγότερη  από  πριν  σου έχω εμπιστοσύνη
Πιο  εύκολα  φυλάγεσαι
από   φρενιασμένο  θηλυκό 
κι από άντρα όμοια ,
παρά  από  πολυμήχανο
που  μένει  σιωπηλός 
Να  φύγετε  το  γρηγορότερο
μη  λες  πολλά 
Έτσι ορίστηκαν  αυτά  
και  με  κανέναν  τρόπο  εδώ  σε  μας
δε μένεις ,είσαι  εχθρός μου

ΜΗΔΕΙΑ
Μη  , στα  γόνατα  σου πέφτω,
μη , για  το καλό  της νιόπαντρης 
της  κόρης  σου

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Χάνεις  τα  λόγια  σου  , ποτέ  δε θα  με  πείσεις

ΜΗΔΕΙΑ
Με  διώχνεις  κι  ούτε  σέβεσαι  τις  παρακλήσεις  μου;

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Το  σπιτικό  μου πιότερο  αγαπώ  παρά  εσένα


ΜΗΔΕΙΑ
Αχ  πατρίδα μου ,πόσο  πολύ  
γυρίζει  τώρα  η μνήμη   μου   σε  σένα

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Α  ναι  , η   δυνατότερη  αγάπη , εκτός  απ' τα  παιδιά  μου,

είναι  η πόλη

ΜΗΔΕΙΑ
Αχ  , για τους  θηντούς ο  έρωτας  πόσο  κακό  μεγάλο!

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Νομίζω όπως  το  φέρνει  η τύχη

ΜΗΔΕΙΑ
Μη  σου  ξεφύγει , Δία  , ο  αίτιος  των συμφορών  μου

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Πάρε  δρόμο  , ανόητη , και  ξεφορτώσου  με  απ' τον κόπο

να  σε διώξω

ΜΗΔΕΙΑ
Σε  τόσους  κόπους  μπαίνουμε  κι  όμως  δε χρειαζόμαστε  άλλους 

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Τα χέρια  των αντρών  μου  τώρα  θα σε  σύρουν με  τη  βία

ΜΗΔΕΙΑ
Όχι  για  κείνο , γι' άλλο  σε ικετεύω ,Κρέοντα

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Σε βάσανα , μου φαίνεται,  γυρεύεις  να  με μπλέξεις

ΜΗΔΕΙΑ
Θα  φύγω, δε  σε  παρακάλεσα  γι' αυτό

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Τι  με σκοτίζεις  τότε  και  δε φεύγεις  απ΄τη χώρα ;


ΜΗΔΕΙΑ
Μια  μέρα ,μόνο  αυτήν  εδώ , αν μ' άφηνες  να  μείνω ;
Να  φρόντιζα  το  πώς  θα  φύγουμε
το πώς  θα  βρω για  τα  παιδιά  μου τ' αναγκαία  
Αφού  ο  γονιός  τους  διάλεξε  
να μην τα γνοιάζεται  καθόλου
Λυπήσου  τα ! Και  συ  παιδιών πατέρας  είσαι
και  τι  πιο  φυσικό  να  δείξεις  καλοσύνη
Δε  σκέφτομαι  για  μένα που  εξορίζομαι
για  κείνα  κλαίω
που πιάστηκαν  στα  δίχτυα  του  κακού 

ΚΡΕΟΝΤΑΣ
Τυραννικό   δεν είναι  διόλου  το  μυαλό  μου
κι έχω  συχνά  καταστραφεί  απ' την  καλή  καρδιά  μου
Το  βλέπω τώρα  ,λάθος  κάνω 
όμως  , γυναίκα  ,  η χάρη  θα σου  γίνει
Αλλά   σε προειδοποιώ  
Αν αύριο το  φως  του  ήλιου  βρει  εδώ ,
μέσα  στα  σύνορα  αυτής  της  γης ,
εσένα  και  μαζί  και  τα  παιδιά  σου ,
θα  πεθάνεις 
Είναι  ολωσδιόλου   αληθινή  αυτή  η  απειλή
Και  τώρα  μείνε , αν πρέπει  , μόνο  για  μια  μέρα
τι   δεν μπορείς να  κάμεις  κάτι
από   αυτά  που με τρομάζουν 

ΧΟΡΟΣ
Αχ  γυναίκα  καψερή ,
από τα  βασανά  σου  κουρσεμένη,
ποιον δρόμο  τώρα  θα  τραβήξεις;
Ποιον  ξένο  φίλο ,ποιο  παλάτι και  ποια  γη
θα  βρεις να σε γλιτώσουν  απ'  τα  πάθη ;
Σε   τρικυμία  συμφορών  αδιάβατη
η  μοίρα   σου  σε ρίχνει , Μήδεια 

ΜΗΔΕΙΑ
Τα  πάντα  είναι  ολέθρια  γύρω  μου ,
ποιος  κάτι  αλλιώτικο  μπορεί  να πει;
Μα  μη νομίζετε  θα μείνουν  έτσι 
Έχουν  δοκιμασίες  ακόμη  οι  νιόπαντροι  μπροστά  τους 
και  τα  πεθερικά  μεγάλους μόχθους
Νομίζεις  πως  ποτέ  θα τον  καλόπιανα,
αν απ' αυτό  δεν είχα  κάποιο κέρδος 
ή αν  κάποιο  τέχνασμα  δε γύριζε  
μες στο  μυαλό  μου; 
Ούτε  μια  λέξη  δε θα μου'  παιρνε 
δε θ'άγγιζα  τα  δυο  του  χέρια
Μα τόσο  ανόητος  φάνηκε 
που  ενώ μπορούσε  να με  διώξει  από τη  γη,
τα  σχέδια  μου  ν'  αλλάξει , 
αυτή  τη μέρα  μ' άφησε  να μείνω  
Μέσα   σ' αυτήν  στο  θάνατο  θα  ρίξω
τρεις  απ'  τους  εχθρούς  μου ,
την κόρη  , τον  πατέρα  και  τον άντρα  μου
Αν  κι έχω , φίλες  μου ,πολλούς  θανάτου  δρόμους ,
δεν ξέρω  ποιον απ' όλους  πρώτο  να  τραβήξω 
Από  τα  δύο  ποιο  ;  να  βάλω  πυρκαγιά
στο  νυφικό  κοιτώνα 
ή  μες  στο  σπίτι  να  χωθώ  κρυφά  ,
εκεί  που είναι  στρωμένο  το  κρεβάτι ,
και  κοφτερό  σπαθί  να  σπρώξω στο  συκώτι ;
Μα  κάτι δε μου  πάει  καλά σ' αυτό
Άμα  πιαστώ   να  τριγυρνώ  μέσα  στ' ανάκτορο   
και  κάποιο τέχνασμα  να στήνω ,
πεθαίνοντας  θα  κάνω τους  εχθρούς  μου να  γελάνε
Καλύτερα  το  δρόμο  τον  ευθύ ,
εκεί  που  η φύση  μ' έκανε  πανούργα
Θα  τους ξεκάνω  με  φαρμάκι 
Έστω !  ας πούμε  πως  πεθαίνουν 
Ποια  πόλη   θα  δεχτεί  εμένα  ;
Ποιος  φίλος   θα  μου  δώσει  άσυλο 
σπίτι  να  μείνω  ασφαλής  
ω  ποιος  θα  σώσει  το  κορμί  μου  ;
Δε  γίνεται .Καλύτερα  να περιμένω  λίγο ακόμα 
κι  όταν  βρεθεί  για  μένα  καταφύγιο  σίγουρο ,
βάζω  μπροστά  με  τρόπο   δολερό  
και  σιωπηλά  το  φόνο
Αν  όμως  συμφορά  με σπρώξει  τρομερή,
το  ξίφος  μόνη  μου αρπάζω , 
κι  αν  είναι  να  πεθάνω , τους σκοτώνω
Η  τόλμη  μου  θα φτάσει  στο απροχώρητο
Μα  τη θεά   που  πιότερο  τιμώ  
και  διάλεξα  για  συνεργό  μου , την Εκάτη , 
αυτήν που  κατοικεί  στα  βάθια  του  σπιτιού μου , 
κανείς  από  αυτούς  χαρούμενος 
δε  θα  πονέσει  την καρδιά  μου
Πικρούς  και  θλιβερούς  θα κάμω  εγώ  τους  γάμους,
πικρούς  τους  πεθερούς  ,  
πικρή  και  τη  φυγή  μου  από τη  χώρα
Έλα  λοιπόν ,μη  λυπηθείς  απ' όσα  ξέρεις , Μήδεια  , τίποτε ,
τις  σκέψεις  και  τα  μάγια  σου
Προχώρα  σαν το  φίδι  στο  κακό
Είν' ώρα  ,έφτασε  ο  τολμηρός  αγώνας
Τα  βλέπεις  τα  μαρτύριά  σου  ;
Εσύ  βλαστάρι  ευγενικού  πατέρα , απ' τη γενιά  του  Ήλιου ,
μη  γίνεσαι  περίγελος  στους  γάμους  του  Ιάσονα
με τη  σπορά  του  Σίσυφου 
Ξέρεις  τον  τρόπο ,αφού  γυναίκες  γεννηθήκαμε,
ανίκανες  ολότελα  για  το  καλό
μα  όλων  των  κακών οι  πιο  σοφές αρχιτεκτόνισσες







Κώστας   Τσιαχρής   2015 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου