Οι άλλες αράχνες είχαν έτοιμα τα δίχτυα τους
Στιλπνά και αποτρόπαια μέσα στο γαλάζιο φως
Μόνο η μικρή αιρετική αράχνη
Άφηνε το δίχτυ της ακόμη μισοτελειωμένο
Σκεπτική γεμάτη αμφιβολία
Ένα κι ένα ίσως κάνουν πάλι ένα , σκέφτονταν
Το ερώτημα είναι πώς το θύμα
θα αισθανθεί δικό του
Σάρκα απ’τη δική του σάρκα
Σκέψη απ’τη δική του σκέψη
τον ιστό
Έτσι που παρά το τύλιγμα , το πνίξιμο
και τη μοιραία δαγκωνιά
να δείχνει εν τέλει
το μακάβριο λάθος
πειρασμός
Κάτι γυαλίζει μέσα σε αυτό το εξαίσιο ποίημα . Μια αντεστραμμένη λογική που μόνο ένας άνθρωπος με τέλεια γυμνασμένες τις αισθήσεις του μπορεί να συλλάβει. Η αυθυποβολή ότι όλα μπορούν για λίγο να καθυστερήσουν , ο τρόμος από την ιδέα της παραδοχής , η τελική και μεγάλη απόφαση . Κι ύστερα ενώπιον του δικαστή που λέγεται εαυτός . Και το στόμα που απαντά στο ίδιο το στόμα . Η φωνή που μιλά με τα φωνήεντα της ίδιας της σκιάς της . Κι αυτές οι ανωκάτω τελείες σαν πεινασμένα στόματα που κάνουν να φάνε ή να φτύσουν κάτι ;
Κώστας Τσιαχρής
Με αφορμή την παγκόσμια μέρα της
Ποίησης ( συντάσσομαι με όσους αμφισβητούν τη σκοπιμότητα της ύπαρξης τέτοιων
ημερών ) γνωστός άνθρωπος των γραμμάτων και εξαιρετικός εκδότης λογοτεχνικού
περιοδικού ανάρτησε στην προσωπική του σελίδα το ακόλουθο ερώτημα " Γιατί
δεν εμφανίστηκε ακόμη η γενιά του 2010 ; Εκτιμώ την άποψή του , αλλά θα διαφωνήσω ως προς το απόλυτο της
εκφοράς της. Κατ'αρχάς , δεν είμαι βέβαιος αν υπάρχει μία "λογοτεχνική
γενιά" αντίστοιχη με εκείνες άλλων εποχών , με κοινούς ορίζοντες , κοινά
πρότυπα , κοινές κατευθύνσεις ή εκφραστικούς τρόπους αποτύπωσης των εμπειριών
της .Αλλά με τον ίδιο τρόπο , δεν είμαι βέβαιος αν υπήρξαν και οι γενιές του
παρελθόντος. Για μεθοδικούς και επιστημονικούς λόγους , συνηθίζουμε πολλές
φορές να κατηγοριοποιούμε και να τοποθετούμε κάτω από μία κοινή ταμπέλα μία
ομάδα συγγραφέων , οι οποίοι παρά το σχετικά κοινό αισθητικό τους όραμα ,
απέχουν αρκετά ο ένας από τον άλλο. Αν πάλι κριτήριο για την απόδοση του
βαρύτιμου τίτλου της γενιάς σε ένα σύνολο είναι η ποιότητα , η κατά μέσο όρο
υπέρβαση ενός συγκεκριμένου πήχη, και εκεί πάλι θα μπορούσε να αντιτείνει
κάποιος ότι η ποιοτική υπεροχή δεν εξασφαλίζει ένα σίγουρο μέτρο για την
ομαδοποίηση ή την εύρεση ενός ενοποιητικού στοιχείου. Αλλά σκοπός του
κειμένου μου δεν είναι να αμφισβητηθεί
η έννοια της λογοτεχνικής γενιάς ή της τάσης για κατηγοριοποίηση ( άλλωστε η
τάση των ανθρώπων να ανάγουν το μερικό στο καθολικό συνιστά μία φυσική και λογική
διεργασία ) , αλλά να υπάρξει ένας γόνιμος διάλογος πάνω στο αν υπάρχει σήμερα
κάτι άξιο να συγκριθεί με την προσφορά προηγούμενων ποιητών και πεζογράφων.
Έχοντας μάθει , λοιπόν , σε όλους μου τους στοχασμούς να αποφεύγω τόσο τη
δαιμονοποίηση όσο και την εξιδανίκευση , εκτιμώ ότι πρέπει να βάζουμε στην άκρη
τις αξιωματικές διατυπώσεις και να δίνουμε τροφή στην έρευνα . Βεβαίως δεν
τολμώ να σας μεμφθώ τον δημιουργό της
ανάρτησης , πρώτον διότι αντιλαμβάνομαι
ότι αγαπά με πάθος τη λογοτεχνία , δεύτερον διότι η γνώμη του εκφέρεται με ερωτηματικό τρόπο , και τρίτον
διότι και εγώ έχω εκφράσει ουκ ολίγες φορές παρόμοια το παράπονό μου για την
έλλειψη λογοτεχνικής παραγωγής αντάξιας του παρελθόντος . Ωστόσο , ας μην ξεχνάμε
ότι το περασμένο φέρει πάνω του το πλεονέκτημα του χρόνου. Δοκιμάστηκαν οι
αντοχές του , αναγνωρίστηκε ως ωραίο από περισσότερες γενιές , αποτυπώθηκε στο
μυαλό και στην καρδιά περισσότερων ανθρώπων , του δόθηκαν περισσότερες
ευκαιρίες να επανεκτιμηθεί η αξία του , απέβαλε ( αν και ποτέ δεν μπορεί να
είναι κανείς σίγουρος ) την αμφιβολία του εφήμερου , ενδεχομένως συνδέθηκε με
τη μαγεία του αινιγματικού και του ανεξιχνίαστου. Μπροστά του το νέο και
αδοκίμαστο είναι φυσικό να ωχριά και να τρέμει σαν κλαράκι. Να αισθάνεται
διαρκώς κρινόμενο πάνω στο μέτρο του παλιού και κλασικού. Επιπλέον , ας μη
λησμονούμε ότι οι συνθήκες παραγωγής του λογοτεχνικού λόγου έχουν αλλάξει στην
εποχή μας . Η απομόνωση , η γενικότερη άμβλυνση του συλλογικού πνεύματος , η
στροφή προς τον εαυτό , η άνευ προσώπου επικοινωνία , η πρόταξη της εμπορικής
επιτυχίας ,έχουν καταστήσει δύσκολη την παραγωγική επαφή μεταξύ των λογοτεχνών
και συνακόλουθα την εύρεση ενός κοινού ιδανικού. Κάνοντας , λοιπόν , αυτές τις
σκέψεις , επιτρέψτε μου να επαναλάβω ότι δε γνωρίζω αν αυτή η λογοτεχνική γενιά
του 2010 υπήρξε , υπάρχει , αν κατασκευάστηκε ή θα κατασκευαστεί . Αυτό που
βλέπω , και είμαι σίγουρος ότι συμμερίζονται
και άλλοι την άποψή μου , είναι
ότι υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι ποιητές και πεζογράφοι , όπως υπάρχουν και
μέτριοι ή κακοί . Το αν ως σύνολο θα κατορθώσουν να ριζώσουν στο πετρώδες
έδαφος του χρόνου και να στιγματίσουν την εποχή της συγγραφικής τους ακμής
,απομένει να αποδειχθεί .
Κώστας Τσιαχρής
Έψαχνε για σώμα ή για σκέψη ή για νεύρα
Αλλά η στολή ήταν κούφια
Κάτω από το κράνος
Τίποτα
Πίσω απ’ το αλεξίσφαιρο γιλέκο
Γυάλιζε μονάχα ένα γκλομπ
Αρκεί αυτό , σκεφτόταν , δε βαριέσαι
Κάτι στέρεο χειροπιαστό
Για να χτυπάει
τα ταραχοποιά στοιχεία
του πνεύματός μου
Με σπασμένες μύτες
Ραγισμένα κόκκαλα
Σφαδάζοντας από τους πόνους
Κουμαντάρονται
Και κάπως πείθονται
για το άτοπο της ανταρσίας
οι επίδοξοι Γκεβάρα
Κι απ’ τον ήχο μόνο
Κι απ’ την όψη τη μεταλλική
πετάγεται όρθιος στα μάτια τους
ο φόβος
Πριν από τον πόνο ή πριν
απ’ την απάτη που ονομάζεται
ελπίδα
Γιατί συλλαμβάνομαι κύριε ;
Διαμαρτύρομαι
Μα είναι ηλίου φαεινότερον κύριε
Τηρήσατε τον νόμο υπέρ του δέοντος
Σφαλίσατε και το παραμικρό παράθυρο
Το ένα χιλιοστό ανομίας
Και τώρα τρέχουν
Δείτε τι μπελάδες φέρατε
Οι σεβάσμιοι νομοθέτες μας
Στραγγίζουν το μυαλό τους
Πώς να κόψουν πώς να ράψουν
Να επισύρει θάνατο διά λιθοβολισμού
Η κατάχρηση δικαίου
Κρατιέσαι μόνο από το πείσμα ενός κλαδιού
Σε εκείνο το μεγάλο χάσμα
Που το λένε αγάπη
Άνθρωπος που
πνίγεις τα ένστικτα σου
Κι έπειτα τα κλείνεις στη μορφή μιας βόμβας
Γιατί όλα λες τα μαύρα
πράματα
έχουν στον πυρήνα τους κραυγές χαράς
Και κουδουνίζουν τη στιγμή της αρπαγής τους
Μόνο η αγάπη σου κατάσκοπος της αγάπης μου
Μόνο τα χέρια σου δικτατορία των χεριών μου
Μόνο το ύφος σου μολότωφ πεταμένη στο ύφος μου
Κι η πιο ωραία ζωγραφιά
Πεσμένος μπρούμυτα
Να περιφέρω
επιτάφιο τον σπασμένο
χίλια κομματάκια
εγωισμό σου