Δέκα προσωπικές επιλογές ποιητικών έργων για το 2021

 

Άλλη μία χρονιά φτάνει στο τέλος της και  τέτοιες μέρες  κάνω πάντοτε έναν απολογισμό του τι διάβασα , τι μου άρεσε , τι με επηρέασε ως άνθρωπο και ως ποιητή. Φέτος είχα τη χαρά να διαβάσω περίπου  σαράντα ποιητικές συλλογές, τις οποίες είτε επέλεξα με προσοχή από το σύνολο των κυκλοφοριών είτε δέχτηκα  μέσω ταχυδρομείου από ποιητές και ποιήτριες . Δέκα , ωστόσο , από αυτά τα βιβλία έμειναν χαραγμένα  στη  φωνή , στο μυαλό και στο μέλλον μου.

1.  Θωμάς  Τσαλαπάτης   Η ομορφιά των όπλων μας     Υπάρχει τελικά ποίηση μέσα στην αντιποίηση ;Νομίζω ότι την καλύτερη απάντηση τη δίνει  το τελευταίο έργο ενός ποιητή που πολύ αγαπώ , γιατί πάντοτε με  ξεβολεύει από αυτό που ως το κάθε τώρα θεωρώ ποίηση. Χιούμορ ( μαύρο , λευκό ή όποιας άλλης απόχρωσης θέλετε ) , αυτοκατάργηση , πεζόμορφος λόγος, δηκτικές αναφορές στο πολιτικό γίγνεσθαι , όλα δεμένα με μία απίθανη κλωστή στο savoir vivre ή μήπως  savoir mourir του Τσαλαπάτη . Και πόσο απολαυστικό εκείνο το «Θωμάς Τσαλαπάτης» ποίημα !  Η πλέον αγαπημένη μου ποιητική συλλογή της χρονιάς
2. Γιώργος Λίλλης  Το χάπι μούρτι-μπινγκ    Μετά το  «Ο άνθρωπος τανκ» , ο Λίλλης μας χαρίζει άλλη μία εξαιρετική ποιητική αναπαράσταση του τρόπου με τον οποίο η εξουσία τοποθετείται απέναντι στον άνθρωπο , προτάσσοντας αυτή τη φορά ως κυρίαρχο μοτίβο τις τεχνικές κατευνασμού της ανθρώπινης συνείδησης  και τις αδιέξοδες προσπάθειες διαφυγής από  κάθε είδους έλεγχο, αφού «όλοι με κάποιον τρόπο καταλήγουμε/ να γρονθοκοπούμε αέρα κοπανιστό». Ποίηση αληθινή γροθιά που σπάει  πρώτα το  ίδιο της το μούτρο , για να μπορέσουμε εμείς να αισθανθούμε  τον βαθύ της πόνο
3. Ελένη Ντούξη  Αντιδραστήρας    Μία ευχάριστη έκπληξη για μένα  η Ελένη Ντούξη με τον «Αντιδραστήρα» της . Με τα «Σπασμένα γυαλιά των άστρων» μπροστά απ’ τα μάτια μας  , αντικρίζουμε  στα ποιήματά της έναν κόσμο απειλητικό , εύθραυστο , σχεδόν γυάλινο , έτοιμο ανά πάσα στιγμή να εκραγεί , παρά  τις προσπάθειες  που καταβάλλονται , για να ψυχθεί το ραδιενεργό υλικό του
4. Άννα  Γρίβα      Δαιμόνιοι    Οι  «Δαιμόνιοι» της Άννας Γρίβα από την άλλη είναι οι διαφορετικές εκφάνσεις του δαίμονος , της αιώνιας , αν υπάρχει , ανθρώπινης μοίρας , όπως αυτή διαχέεται σε είκοσι και  , περισσότερο ή λιγότερο γνωστές , ιστορικές  περσόνες  , των οποίων η ιστορία αναπλάθεται  σε κάθε ποίημα με την εξαιρετική πένα της ποιήτριας  
5. Πέτρος Γκολίτσης   Σφαχτάρια στο λευκό    Με τρεις ορίζουσες της ύπαρξης :ΕΙΣΟΔΙΑ –ΑΦΑΝΕΙΑ –ΕΜΦΑΝΕΙΑ  που παραπέμπουν  στη σπερματική κατάσταση  , στην αόρατη  διαμόρφωση και στην ορατή  γένεση του συμπαντικού λόγου και της ανθρώπινης ουσίας ,η «Ηρακλείτεια»  ποίηση του Πέτρου Γκολίτση  σε αυτό το  βιβλίο βγάζει το μυαλό πέρα από τα σύνορα της κοινής αντίληψης  και το αφήνει θεονήστικο , για να τραφεί  επιτέλους με την ίδια του τη σάρκα .
6. Στράτος Κοσσιώρης    Η μόνη αθανασία     Αυτός ο ποιητής έγινε για μένα αίφνης «τό στερρόν τῆς πίστεως ἓρεισμα», της ποιητικής πίστεως , για να γίνω σαφέστερος . Εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα , περιθωριακές φιγούρες , τάδε φίλοι , νεκροί που μιλούν μέσα από τα επιτύμβιά τους και περιγράφουν το φευγαλέο της ζωής τους . Μια ποίηση  με βαθιά ανθρώπινα χρώματα  ή αλλιώς μια ποίηση με χρώματα  βαθιών ανθρώπων
7. Γιάννης Στίγκας  -Νικόλας Ευαντινός    Κωμωδία      Τη δική τους «Κόλαση» περιδιαβαίνουν  οι δύο πολύ καλοί ποιητές , οι οποίοι ενώνουν τις ποιητικές τους φωνές  σε ένα πραγματικά πρωτότυπο εγχείρημα συνύπαρξης σε  ένα βιβλίο με κοινό θεματικό άξονα , όπου όλα αναστρέφονται , συστρέφονται , διαστρέφονται , καταστρέφονται και στο τέλος επιστρέφονται με μία άλλη παράνοια στην αρχική τους μήτρα  
8. Γιώργος Γκανέλης   Η ιχνηλάτηση του τέλους     Υπάρχουν ποιήματα που φωνάζουν :είμαστε αληθινά κομμάτια σώματος που υποφέρει  , κι άλλα που κάνουν μπαμ από χιλιόμετρο ότι προσποιούνται τις πληγές , ενώ δεν έχουν πάνω τους ούτε μία γρατζουνιά . Τα ποιήματα αυτής της συλλογής ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, τόσο που σε μένα τουλάχιστο μοιάζουν περισσότερο με εγχειρίδιο  οδηγιών αυτοκαταστροφής ή  με επώδυνες μαρτυρίες τροφίμων ενός ψυχιατρικού νοσοκομείου ή και με έναν ανορθόγραφο τρόπο σύνθεσης  ποιημάτων. Αλλά όπως γράφει κι ο ποιητής  :  «Και μια ανορθόγραφη λέξη αρκεί για να καρποφορήσει το μέλλον
9. Ευθυμία  Γιόσα   Οι αναχωρητές έχουν κιόλας βαρεθεί στην Εδέμ      Σε αυτή την   αστική  Εδέμ, όπου «ανέκαθεν  ο  χρόνος  δεν ήταν παρά το πρόσχημα κι ο τόπος  μια ιδεοληψία με συντεταγμένες»,  η ποιήτρια  παραδίδει  τα όπλα  της γραφής  , για να  βρει  την αγιοσύνη   (ή μήπως την  «αγριοσύνη»;) στην τέχνη του μελισσοκόμου, περιμένοντας  την ώρα που θα αρχίσει να γεννιέται  και να γεννιέται ξανά το μέλι στις κυψέλες
10. Ζέφη  Δαράκη        Συναντήσεις στο  άβατο          Σε αυτή την ποίηση όπου «Εισήλθε πάνοπλη η ερημία», δεν περιμένεις να βρεις εντυπωσιακούς λεκτικούς ελιγμούς , για να νιώσεις τη θλίψη , τη μοναξιά , την αγάπη , την οδύνη. Ό,τι λέγεται , εννοείται και με το παραπάνω. Ό,τι μοιάζει να υποφέρει , υποφέρει αληθινά . Κι ό,τι χρειάζεται  50 ντεσιμπέλ , για να το ακούσεις καθαρά , ακούγεται καλύτερα στην ένταση ενός ψιθύρου .

Κώστας  Τσιαχρής  

Ἀλλα σημαντικά   βιβλία ποίησης που μπόρεσα να διαβάσω τη φετινή χρονιά

·        Αλέκος Λούντζης   Οι επόμενοι εμείς

·        Μαρία  Λαινά            Ό,τι έγινε

·        Κώστας  Γουλιάμος  Υγρό  γυαλί

·        Γιώργος  Αλισάνογλου  Κυψέλες

·        Δήμητρα  Κουβάτα   Καθαρό οινόπνευμα

·        Χλόη  Κουτσουμπέλη   Η γυμνή  μοναξιά  του ποιητή  Όμικρον

·        Φροσούλα  Κολοσιάτου   Αμοντάριστα  πλάνα

·        Σπύρος   Αραβανής  Ο  φιλοθεάμων

·        Ανδρέας Τιμοθέου   Το δείπνο του σώματος

·        Τόλης  Νικηφόρου      Φαντάσματα

·        Αλεξάνδρα  Μπακονίκα   Ντελικάτη  γυναίκα

·        Χρήστος Κολτσίδας    Νεροφόροι

·        Κώστας  Γ. Παπαγεωργίου    Σωσίβιο  χώμα

·        Κορίνα Καλούδη   Και βέβαια τους φοβάμαι

·        Ελευθερία  Θάνογλου  Ο θάνατος των  πτηνών

·        Μποτονάκη Αντωνία    Τέρμα Θεού

·        Παναγιώτης Ιωαννίδης    Ρινόκερως

·        Δανάη  Σιώζιου  Ενδεχόμενα τοπία

·        Τίτος  Πατρίκιος   Ο δρόμος και πάλι

·        Άκης   Παπαντώνης      Bildungsroman

·        Μαρία  Σκουρολιάκου    Σώμα του χρόνου

·        Σοφία  Περδίκη  Το αιώνιο αίνιγμα

·        Κωνσταντίνος  Καρκαμάνης       Απρόσμενα ταξίδια

·        Τώνια  Τζιρίτα  Ζαχαράτου   Δεύτερη Νεότητα

·        Διονύσης Στεργιούλας   Το παράδοξο του ζην

·        Τασούλα  Τσιλιμένη   Η αφωνία του απογεύματος

·        Ευαγγελία Ανδριτσάνου    Αντιγόνη –Μία κόρη , μία χώρα

·        Πελαγία  Φυτοπούλου   Το δόντι που δακρύζει

·        Ιωσήφ  Βεντούρας  Τα ποιήματα του Πέτρου Αλώβητου

·        Στάθης  Κουτσούνης  Στου  κανενός  τη χώρα 

·        Πέτρος  Σκανδάλης  Οι ερωσυλίες  της  Ερωφίλης 

·        Αλέξης  Μάινας    Το ξυράφι  του Όκαμ

·        Γιώργος  Δάγλας   Ταριχευτές  πουλιών