Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2016

Τρία ποιήματα του Erich Fried

                                                  





        Σε  μετάφραση  του  Νίκου  Δήμου

ΣΚΟΤΩΝΩ :

Πρώτα την ώρα
μετά μια μύγα
ίσως ένα ποντίκι
μετά όσο πιο πολλούς 
ανθρώπους
μετά πάλι την ώρα


Η  ΕΠΟΧΗ  ΤΩΝ ΛΙΘΩΝ

Η εποχή  των φυτών 
μετά ήρθε η εποχή των ζώων
μετά ήρθε η εποχή των ανθρώπων
τώρα έρχεται  η εποχή των λίθων

Όποιος ακούει τις πέτρες να μιλούν
ξέρει
μόνον οι πέτρες  θα  μείνουν

Όποιος  ακούει τους ανθρώπους  να μιλούν
ξέρει
μόνον οι πέτρες  θα μείνουν 

ΠΡΑΚΤΙΚΗ  ΕΡΓΑΣΙΑ

Για να  
διδάξω
ομιλία 
στους  τραυλούς
σαν δικός 
τους

έμαθα άπταιστα να
τραυλίζω

Γιατί
με 
δέρνουν ;

Ο Erich Fried γεννήθηκε από Εβραίους γονείς στην Αυστρία το 1921 και από την παιδική του ηλικία άρχισε να ασχολείται με την ηθοποιία , ενώ παράλληλα έγραφε δοκίμια και ποιήματα με πολιτικό περιεχόμενο. Αναγκάστηκε , ωστόσο , να εγκαταλείψει τη γενέτειρά του και να μετακινηθεί στο Λονδίνο μετά την εισβολή των Ναζί το 1938. Στο Λονδίνο είχε την ευκαιρία να εργαστεί ως πολιτικός σχολιαστής στο BBC και να ασχοληθεί με τη μετάφραση συγγραφέων όπως ο Shakespeare και ο Dylan Thomas. Στην όψιμη φάση της ποιητικής του παραγωγής, η ποίησή του φημίζεται για το ερωτικό της περιεχόμενο.Πέθανε το 1988, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο ,λογοτεχνικό και μεταφραστικό ,έργο.

O Κώστας Τσιαχρής μεταφράζει το "Blue" της Joni Mitchell






Μελαγχολία
Τα  τραγούδια είναι σαν τα τατουάζ
Το ξέρεις ήμουνα στη θάλασσα πιο πριν
Βάλε μου στέμμα κι άγκυρα
ή  άφησέ  με να σαλπάρω μακριά
Ε  Μελαγχολία  
είναι ένα τραγούδι για σένα
σα  μελάνι  σε μια βελόνα
κάτω από το  δέρμα
ένας  χώρος  γυμνός για να γεμίσει
Μα  είναι τόσα πολλά
που τώρα  βυθίζονται
και πρέπει συνεχώς  να σκέφτεσαι
για να τα βγάλεις πέρα μ’ αυτά τα κύματα
με τα ναρκωτικά  , με το  ποτό, τον   έρωτα
τις σύριγγες, τα όπλα και  το χόρτο
τόσα πολλά γέλια
τόσα πολλά γέλια
Κι όλοι λένε πως η κόλαση είναι o πιο  μοντέρνος τρόπος
για να φύγεις
Δε νομίζω
αλλά θα  ρίξω εντούτοις  μια ματιά
Μελαγχολία   
Σ’ αγαπώ
Μελαγχολία
Είναι  ένα κοχύλι για σένα
Μέσα  του θ’ ακούσεις έναν στεναγμό
ένα  νανούρισμα  σαν την ομίχλη 
Αυτό  είναι το  τραγούδι σου από μένα 

Κώστας  Τσιαχρής   [Ν.Ν.]


Blue, songs are like tattoos
You know I've been to sea before
Crown and anchor me
Or let me sail away
Hey Blue, THERE is a song for you
Ink ON A Pin
Underneath the skin
An empty space to fill in
Well there's so many sinking now
You've got to keep thinking
You can make it through these waves
Acid, booze, and ass
Needles, guns, and grass
Lots of laughs, lots of laughs
Everybody's saying that hell's the hippest way to go
Well I don't think so
But I'm gonna take a look around it though
Blue, I love you

Blue, here is a shell for you
Inside you'll hear a sigh
A foggy lullaby
There is your song from me


Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2016

Συνομιλία με το ποίημα της Γιάννας Μπούκοβα "Τραφαλγκάρ"




Το δέρμα μου μαύρη ήπειρος
Όλο το βράδυ μάζευα τα παιχνίδια μου
τον μικρό πέτρινο παλιάτσο
που ανατριχιάζει τις σκιές
τον γαλάζιο τίγρη με το ρόδο καρφωμένο
στην καρδιά
και το αεροπλάνο που δεν πέταξε ποτέ
επάνω απ’ τον ισημερινό της σιωπής

Κι αφού μιλάω για την παιδική μου ηλικία
ας μην ξεχάσω τον κισσό που ροκάνιζε τη νύχτα τον τοίχο
και γλιστρούσε μέσα στο κρεβάτι μου

Και μια απαλή κόκκινη αυλαία
στο τέλος της πρώτης πράξης

«Σαραγόσα» – έλεγα
όπως θά ‘λεγε κανείς «Στο διάολο»
ή κάποιος άλλος «Άνοιξε, Σουσάμι»
«Καρχηδόνα» –έλεγα – «Τραφαλγκάρ»

Αλλά δεν είχα πια άλλους χάρτες
άλλα χαρτιά δεν είχα στο μανίκι μου
Έβλεπα από πάνω μου σκυμμένο το φεγγάρι
Για αίμα διψούσε και θεάματα

Σίγουρα
σίγουρα υπάρχει εξήγηση
όταν μεγαλώσω


Γράφει ο  Κώστας  Τσιαχρής [Ν.Ν.]

Δύσκολο να γράφει κανείς με την ίδια αθωότητα και την ίδια έκσταση με την οποία ψηλάφιζε τα πράγματα όντας παιδί. Η παιδική συνείδηση σαν ένα κουβάρι που τυλίγεται με χρώματα , με ανείπωτα θαύματα και με συνεχή θεατρικά καμώματα, υφαίνει την πραγματικότητα σε μια αρχετυπική κατάσταση .Ομορφιά , θάμβος ,αναμονή ,φανερωμένα όλα σε μιαν οριακή ένταση και σε μια ευλαβική αναμέτρηση με το αδοκίμαστο. Η Γιάννα Μπούκοβα , μία από τις εξαιρετικές ποιητικές φωνές των Βαλκανίων στις μέρες μας , φαίνεται πως γνωρίζει καλά τους κανόνες που ορίζουν το παιχνίδι της επιστροφής στην ομίχλη του παιδικού μυαλού .Κρατώντας το φαναράκι της με έναν τρόπο γοητευτικά τρυφερό , ρίχνει το φως προσεκτικά πάνω στις καταπαχτές και φωτίζει έναν απόκρυφο θησαυρό . Το βήμα της αργό , κανονισμένο με τρόπο που το μάτι και το μυαλό του αναγνώστη να πέφτει όσο χρειάζεται σε κάθε εικόνα που ανασύρεται. Και μέσα σε όλη αυτή την περιήγηση στα μυστικά της παιδικότητας , τα παιχνίδια , αντικείμενα απολύτως συνδεδεμένα με την αφέλεια και την ανεμελιά , αποκτούν μια ξενοφανή εκφοβιστική υπόσταση . Γίνονται μάρτυρες ίσως μιας επώδυνης μαθητείας στην ωριμότητα , σε μια πρώιμη καταναγκαστική ωριμότητα .Κι ενώ θα περίμενε κανείς να φεύγουν από τα χείλη ενός παιδιού βρισιές ,όπως «Στο διάολο» , ή φράσεις των παραμυθιών ,όπως «Άνοιξε , Σουσάμι» , εδώ η παιδική γλώσσα παγιδεύει μυστηριώδεις λέξεις - τοπωνύμια ,όπως «Σαραγόσα» , «Καρχηδόνα» , «Τραφαλγκάρ» , υπολείμματα ίσως μιας ενθουσιώδους οπτικής περιοδείας πάνω στους χάρτες και μιας σύμφυτης με την παιδικότητα διάθεσης για φυγή , ή από την άλλη λέξεις-σύμβολα - ειδικά η λέξη «Τραφαλγκάρ» (ακρωτήριο στο οποίο δόθηκε η περίφημη ομώνυμη ναυμαχία μεταξύ Αγγλικού και Γαλλικού στόλου, στη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων) - ενός πολέμου που υφέρπει και σκοτεινιάζει την καθαρότητα του παιδικού μυαλού. Όταν το ποίημα ολοκληρώνεται , οι τελευταίοι στίχοι , παρά το διαβεβαιωτικό τους τόνο, κάθε άλλο παρά λύνουν το μυστήριο. Η επαναλαμβανόμενη (σίγουρα , σίγουρα) δήλωση της ποιητικής φωνής ,παρόλο που εκφέρεται από την οπτική γωνία του παιδιού , απηχεί περισσότερο την απόγνωση του ώριμου υποκειμένου , το οποίο απωθεί διαρκώς στο απώτερο μέλλον την όποια εξήγηση . Ενδεχομένως σκόπιμα . Για να μη σπάσει η εύθραυστη αλυσίδα που δένει το παρελθόν με το παρόν , για να μη νοθευτεί η γοητεία του συναισθηματισμού από τη διαβρωτική δύναμη της λογικής .Κι όπως η ίδια η ποιήτρια λέει σε μία συνέντευξή της «Το μόνο που κατάλαβα με σιγουριά μεγαλώνοντας είναι ότι με τόσο μαύρο μέσα μου και έξω δεν έχω άλλη επιλογή από το να καλλιεργήσω ένα κάποιο μαύρο χιούμορ»




Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2016

Καλό ξημέρωμα. David



Γράφει  ο  Κώστας   Τσιαχρής  

Καλό ξημέρωμα... Είναι μια φράση αυτή που μου τη μετέδωσε ένα πολύ αγαπημένο πρόσωπο .Τα βράδια , μου είχε πει , όταν θα σκοτεινιάζει , όταν θα κλείνεις το διακόπτη και θα στριφογυρίζουν στο μυαλό σου τ' απομεινάρια της μέρας , δε θα λες "καλό βράδυ" , δε θα βλέπεις τέλος , θα λες "καλό ξημέρωμα". Θα έχεις πάντα στο νου σου την αυγή, την επόμενη αρχή ...Συγκινήθηκα σήμερα το πρωί , όταν μπαίνοντας σε μια συνηθισμένη ιστοσελίδα , για να μάθω τα νέα της ημέρας , είδα κι αυτό : "Νεκρός ο David Bowie".Είναι ένας έρωτας που είχε ξεκινήσει από τα εφηβικά μου χρόνια , όταν ανακάλυψα , αν και λίγο καθυστερημένα , τι σημαίνει David Bowie και πώς ο άνθρωπος αυτός βοήθησε τη μουσική να προχωρήσει πολύ μπροστά.Ένας πραγματικός χαμαιλέοντας , ένας καλλιτέχνης που .ιδιαίτερα στη δεκαετία του 70 , δοκίμαζε από έργο σε έργο κάτι εντελώς διαφορετικό, επηρέασε ,με την παρουσία του στη σκηνή και με τη μουσική του ,δεκάδες άλλους συνθέτες και τραγουδιστές. Και τι άραγε μπορεί να αναφέρει κανείς από τα αριστουργήματα που έχει γράψει και ερμηνεύσει ; Ήταν αυτός που έδωσε στο "διαστημικό" ροκ την λαμπερή εκδοχή του , αυτός που πάντρεψε το ροκ με τους ηλεκτρονικούς ήχους που αναδύονταν στα τέλη της δεκαετίας του 70 , αυτός που άνοιξε το δρόμο σε μια ολόκληρη γενιά συγκροτημάτων στις αρχές της δεκαετίας του 80 . Υπέροχα albums όπως τα "The Rise and fall of Ziggy Stardust and the spiders from Mars" , "Aladdin Sane" , "Station to Station" , "Low" , "Heroes" , και τραγούδια-σύμβολα μιας ολόκληρης εποχής ,όπως τα "Space Oddity" ,"Rock n roll suicide" , "Ziggy Stardust" , "Fame" , 'Starman" ,"Heroes" ,"Changes" , είναι και θα παραμείνουν τα ανεξίτηλα σημάδια μιας ανεπανάληπτης καλλιτεχνικής διαδρομής . Γιατί όταν αφήνεις πίσω σου τέχνη , ο θάνατος δεν υπάρχει. Η τέχνη είναι εκείνη που δίνει συνέχεια στο φθαρτό και το δίνει πίσω ζωντανό , με αίμα , με φλέβες , με ανάσα και με χτύπο της καρδιάς. Καλό ξημέρωμα , David .Κι ευτυχώς που πρόλαβες να μας δώσεις ένα συγκλονιστικό κύκνειο άσμα ,όπως αυτό που κυκλοφόρησε πριν από 5 μέρες και επιβεβαίωσε γιατί είσαι πραγματικά ένας και μοναδικός...

Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2016

Αγγέλα Καϊμακλιώτη "Εκ του σύνεγγυς"



Γράφει  ο  Κώστας  Τσιαχρής 

Τρίτη ποιητική συλλογή της Αγγέλας Καϊμακλιώτη , το έργο της "Εκ του σύνεγγυς" μοιάζει με μία επαναπροσέγγιση του πολιτικού δράματος της πατρίδας της , της Κύπρου , μέσα από το φακό μιας λυρικής περιήγησης στις κατεχόμενες περιοχές του νησιού . Το μολύβι της ποιήτριας ανασηκώνει τον κρυμμένο πόνο , διαγράφει τις διαστάσεις της απουσίας , ρίχνει φως στα μάτια των ανθρώπων που απόμειναν οριστικά μισοί .Μέσα σ' ένα τέτοιο πλαίσιο η μνήμη , εργαλείο επαναφόρτισης της ιστορικής συνείδησης των ανθρώπων , ανάγεται σε κινητήριο μοχλό της ποιητικής έμπνευσης και σε πρωταρχικό αίτημα του ποιητικού υποκειμένου [Απερίσκεπτα / Απενεργοποίησες τη μνήμη / Αδρανοποίησες τη φωνή / Ακύρωσες τη ζωή σου / Αρνήθηκες /το Α το στερητικό / στη λήθη να προσάψεις / Φοβήθηκες μη γίνεις αλάτι/ σαν τη γυναίκα του Λωτ] . Η δε γενέθλια πόλη της ποιήτριας , η Αμμόχωστος , μια ιδιόμορφη νεκρόπολη, είναι πανταχού παρούσα , με το παρελθόν και το παρόν της , και ανυψώνεται σε σύμβολο της ζωής που τελεί υπό το ζυγό της ξένης κατοχής . Είναι μάλιστα αξιοπρόσεκτος ο τρυφερός σύνδεσμος που ενώνει την πόλη με το ποιητικό υποκείμενο , σχέση που θυμίζει παλιούς εραστές που αποζητούν την αποκάθαρση από το ερωτικό πάθος ,αλλά στο τέλος αδυνατούν [Για να σε λησμονήσω /ξαπλώνω στην άμμο σου / και μαζεύω φωτόνια / Ύστερα τα αλείβω /με ευλάβεια στο δέρμα μου /Μικροσκοπικά αστέρια /φυτρώνουν εντός μου/ και τότε ανατέλλω / μηδενικά φορτισμένη/ πανδέκτης και πανσέληνος αλλού/ Μα δε σε λησμονώ ] . Κι ενώ η ποιήτρια γράφει ποιήματα με πολιτική απόχρωση , αυτό που εντυπωσιάζει είναι ο τρόπος με τον οποίο κατορθώνει να διαθλάσει το πολιτικό μήνυμα σε μικρά λυρικά στιγμιότυπα , μέσα στα οποία συνυπάρχουν το όμορφο και το τραγικό . Έτσι , το μήνυμα μεταφέρεται στον αναγνώστη φιλτραρισμένο με εικόνες νοσταλγικές και κάποτε πολύ τρυφερές , ενώ  την ίδια  στιγμή μέσα στους στίχους παρελαύνουν πρόσφυγες , μετανάστες , αγνοούμενοι , παιδιά που αγγίζουν συρματοπλέγματα , σύγχρονοι Οθέλλοι , "γκρεμισμένα σώματα" των γερόντων , όλα παρουσίες σε έναν τόπο διαρκώς απόντα και διαρκώς ακυρωμένο. Από την άποψη της τεχνικής , τα ποιήματα αναπτύσσονται κατά κανόνα σε λίγους στίχους μέσα σε ένα κλίμα μετρημένης συναισθηματικής φόρτισης .Η ποιήτρια , ευτυχώς , αποφεύγει με έντεχνο τρόπο την παγίδα της υπερβολής ή της επιτήδευσης , με αποτέλεσμα να αναδύεται αβίαστα μέσα από την ανάγνωση η αίσθηση της ειλικρίνειας. Εκτός αυτού , εναλλάσσει συνεχώς τα αφηγηματικά της υλικά , χρησιμοποιώντας ισορροπημένα την αφήγηση , την περιγραφή , το μονόλογο , το διάλογο ,την εξομολόγηση ,τον επιφωνηματικό λόγο , χαρίζοντας στο ύφος των ποιημάτων της μία ποικιλία η οποία τονώνει το ενδιαφέρον του αναγνώστη και βοηθά την ίδια να εκφράσει πολυπρισματικά το μήνυμά της . Κι όπως γράφει η ίδια στο ποίημα "Αισιοδοξία" : Αρνούμαι ποιήματα / ασπρόμαυρα να γράφω/ σε παλαιούς καθρέφτες/ να κοιτάζω αρνούμαι/ ποιήματα με χιτώνες / και μανδύες με κουράζουν/ θέλω τις λέξεις μου γυμνές/ να κολυμπούν στον ήλιο / και γλάρος το μολύβι μου/ να παρασύρει στ' ανοικτά/ την αλφαβήτα . Αυτή είναι λοιπόν η ποιητική της Αγγέλας Καϊμακλιώτη , πολύχρωμη και συνάμα γυμνή . Γυμνή από εκείνα τα στοιχεία που βαραίνουν τον ποιητικό λόγο και τον κάνουν δύσκαμπτο και νωθρό. 


Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη γεννήθηκε στην Αμμόχωστο το 1967 . Σήμερα ζει και εργάζεται στη Λάρνακα . Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές : Ξεκλειδώνοντας την Αλφαβήτα [Πήλιο , 2011] και Στιγμές Αλκυονίδες [Πήλιο 2012]

Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016

Ο Κώστας Τσιαχρής σχολιάζει το ποίημα "Ο Δράκουλας" του Γιάννη Στίγκα



Μυστικισμός , χιούμορ , μεταφορά του υπεραισθητού στις διαστάσεις μιας αμείλικτης κριτικής επιλογών και πεπραγμένων, σαρκασμός , αποδόμηση του κακού , ιδού τα βασικά συστατικά του ποιήματος.Το ποιητικό σύμβολο , εκ φύσεως σκοτεινό και εκφοβιστικό , απομυθοποιείται με κάθε λέξη και με κάθε στίχο.Χάνει τη ζοφερή του δύναμη και μεταβάλλεται σε γραφική φιγούρα ενός μυθικού σύμπαντος,το οποίο αποτυγχάνει πλέον να συγκινήσει ή να διεγείρει οποιαδήποτε συναισθηματική φόρτιση.Μέσα σ'αυτό το πλαίσιο,δίνεται η ευκαιρία στο ποιητικό υποκείμενο να γελοιοποιήσει την αλλοτινή αίγλη του συμβόλου του, να μπει απρόσκλητος στα χωράφια του μεταφυσικού και να τα λεηλατήσει με το σαρκαστικό του λόγο.Αλλά πίσω από τη φαινομενική ειρωνεία κρύβεται κάτι βαθύτερο:είναι η απογοήτευση για το γεγονός ότι το παράλογο έχει καταστεί ανίκανο να παραμείνει απρόβλεπτο και να δώσει μια εναλλακτική διέξοδο στα υπαρξιακά προβλήματα του σημερινού ανθρώπου.Ο Στίγκας κατά κάποιο τρόπο θρηνεί αυτή την απώλεια μέσω της ειρωνικής εκφοράς του λόγου του. Θρηνεί τη μετατροπή του πάθους σε συνήθεια [Άμα το αίμα γίνεται χόμπυ/άστα να πάνε] και ,για να πάω λίγο πιο μακριά, τη μετατροπή της ποιητικής πράξης σε καθημερινότητα.Και το παράδοξο , βέβαια, είναι ότι αυτό το παράπονο αισθητοποιείται στο ποίημα του με λέξεις και φράσεις καθημερινές,με ένα ύφος που θυμίζει προφορική συνομιλία με το υπερβατικό, με λέξεις που ξαφνικά αφήνουν πίσω την ευτέλειά τους και αποκτούν μέσα στο συγκείμενο μια σπάνια και γιατί όχι ηδονική ομορφιά.Ως δε τελική αίσθηση,αυτό που αποκομίζει ο αναγνώστης, είναι ένας ιδιότυπος εξορκισμός του κακού ,μέσα από την αντιπαράθεση του εκφραστή του [του Δράκουλα] με τα ανθρώπινα και την τελική καταδίκη του κακού ,τον αποκλεισμό του στο σκοτάδι[Λοιπόν τ' ανθρώπινα δεν είναι για τα δόντια σου/ τράβα να γίνεις νυχτερίδα /θα μπεις απ’ τ’ ένα αυτί /και δεν θα βγεις απ’ τ’ άλλο /θα μείνεις /να διδάξεις /στο σκοτάδι ].




Κώστας Τσιαχρής 


Ο ΔΡΑΚΟΥΛΑΣ

Άμα το αίμα γίνεται χόμπυ
άσ’ τα να πάνε…

Με το ’να χέρι κρατάω σταυρό
γιατί μπαίνω σε ποίημα
με τ’ άλλο την κοιλιά μου από τα γέλια
για’ δε σε πίστεψα ποτέ
γιατί το έμαθα καλά
πως το κακό
βγαίνει κι αυτό για μεροκάματο
κι εσύ κοιμάσαι δωδεκάωρα

και κάτι ακόμα

η δίψα
δεν είναι καύλα
να σου τη σβήνει ο άλλος
είναι θρησκεία ολόκληρη
−αλλά ας μη μιλήσουμε καλύτερα γι’ αυτά−
το τι δεν κάνεις στις παρθένες
αυτό κι αν είναι θρυλικό
Λοιπόν
τ’ ανθρώπινα δεν είναι για τα δόντια σου
τράβα να γίνεις νυχτερίδα
θα μπεις απ’ τ’ ένα αυτί
και δεν θα βγεις απ’ τ’ άλλο
θα μείνεις
να διδάξεις
στο σκοτάδι

Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2016

ΟΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΑΤΙΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ 5 ΚΟΡΥΦΑΙΑ ALBUMS ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 2015

  1. ALEXANDER SKRYABIN: SYMPHONY NO 1 POEM OF ECSTASY                                
     
       
  2. JOHN  TAVERNER       MISSA  CORONA   SPINEA                                                              
     
                                                 
  3. KROL ROGER         SZYMANOWSKY                                                                                      
     
                                         

  4. MAX  RICHTER                        FROM SLEEP                                                                           
                                                                                                 
  5.     VOCES8                   LUX                                                                                                                 
     
               

       
Κώστας  Τσιαχρής 

Παρασκευή 1 Ιανουαρίου 2016

Το πιο αγαπημένο ποίημα του 2015 για τις Φιλολογικές Ματιές : Γιάννης Στίγκας "Ο Δράκουλας"



Ο ΔΡΑΚΟΥΛΑΣ

Άμα το αίμα γίνεται χόμπυ
άσ’ τα να πάνε…

Με το ’να χέρι κρατάω σταυρό
γιατί μπαίνω σε ποίημα
με τ’ άλλο την κοιλιά μου από τα γέλια
για’ δε σε πίστεψα ποτέ
γιατί το έμαθα καλά
πως το κακό
βγαίνει κι αυτό για μεροκάματο
κι εσύ κοιμάσαι δωδεκάωρα

και κάτι ακόμα

η δίψα
δεν είναι καύλα
να σου τη σβήνει ο άλλος
είναι θρησκεία ολόκληρη
−αλλά ας μη μιλήσουμε καλύτερα γι’ αυτά−
το τι δεν κάνεις στις παρθένες
αυτό κι αν είναι θρυλικό
Λοιπόν
τ’ ανθρώπινα δεν είναι για τα δόντια σου
τράβα να γίνεις νυχτερίδα
θα μπεις απ’ τ’ ένα αυτί
και δεν θα βγεις απ’ τ’ άλλο
θα μείνεις
να διδάξεις
στο σκοτάδι


Από τη συλλογή "Βλέπω τον κύβο του Ρούμπικ φαγωμένο"

Ο Κώστας Τσιαχρής και οι Φιλολογικές ματιές παρουσιάζουν δέκα εκλεκτα βιβλία για το 2015

Κείμενα  : Κώστας  Τσιαχρής

1. Η Δρακοντιά Στάθης Κοψαχείλης [Μελάνι]


Ίσως το καλύτερο για μένα βιβλίο και η απόλυτη συλλογή διηγημάτων για το 2015 . Ο Στάθης Κοψαχείλης , έχοντας ως βάση του το Λιτόχωρο , μας απομακρύνει από το άνευρο αστικό περιβάλλον και μας οδηγεί σε έναν κόσμο ξεχασμένο αλλά απίθανα ζωντανό , τον κόσμο της ελληνικής επαρχίας , σε όλες του τις πτυχές . Άνθρωποι , ζώα , φαντάσματα , φυσικά φαινόμενα , κτίσματα , όλα συνυπάρχουν και δένονται μεταξύ τους σε ένα αξεδιάλυτο σύνολο .


                                                     




                                                  


2. Γιάννης Στίγκας , Βλέπω τον κύβο ρούμπικ φαγωμένο [Μικρή Άρκτος]

Η πέμπτη συλλογή του Γιάννη Στίγκα κυκλοφόρησε το 2014 , αλλά ήρθε στα χέρια μου πέρυσι , και φυσικά δε θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο ένα τόσο δυνατό έργο από τον , κατά τη γνώμη μου , καλύτερο Έλληνα ποιητή της τελευταίας δεκαετίας. Με ένα ύφος εντελώς προσωπικό ,και γι’ αυτό αμέσως αναγνωρίσιμο, ο Στίγκας συνομιλεί με το παράλογο και το πραγματικό και τους δίνει τη δική του απολαυστική ,ως συνήθως , ερμηνεία. 


                                                     




                                                     


3. Με ύφος Ινδιάνου Κυριάκος Συφιλτζόγλου [Μελάνι]


Ή πώς αλλιώς το πρωτόγονο μπορεί να παρουσιαστεί μέσα από έναν καταιγισμό εικόνων ως μία εντελώς φυσιολογική κατάσταση , ως μία δύναμη που εν τέλει ξαναδίνει στον πολιτισμό τη χαμένη του αθωότητα .Πολύ δυνατή ποίηση , μέσα από την οποία επιχειρείται και τελικά κατορθώνεται η ανάδειξη των εικόνων ως ισότιμου ποιητικού υλικού με τις ιδέες .



                                                       


                                                      


4. Νυχτερίδα στην τσέπη Θοδωρής Ρακόπουλος [Νεφέλη]
Είκοσι παράξενα διηγήματα , τα οποία γεφυρώνουν με υποχθόνιο και προκλητικό τρόπο την υπερρεαλιστική ποιητική γραφή με τις όποιες συμβάσεις της διηγηματογραφίας . Και επιπλέον , είκοσι στιγμές στις οποίες ο αναγνώστης αισθάνεται άβολα , καθώς καλείται να αντέξει το βάρος της νυχτερίδας …στη δική του τσέπη.

                                                     




                                                       


5, Αεροπλάστ Άντζελα Δημητρακάκη [Εστία]


Αποτελούμενο από πέντε ξεχωριστά μέρη , τα οποία ωστόσο συμπληρώνουν το ένα το άλλο , το μυθιστόρημα της Άντζελας Δημητρακάκη φέρνει στην επιφάνεια την αναζήτηση μιας γενναίας , αλλά συνάμα έντιμης , απόφασης μπροστά σε μία αδιέξοδη κατάσταση . Απόφαση , η οποία ξεκινά από την επιθυμία να σωθεί στο τέλος κάτι . ¨Γιατί όλοι έχουμε κάτι να σώσουμε» ,όπως λέει η ίδια η συγγραφέας και όπως ακριβώς υπαινίσσεται ο τίτλος του έργου . Όπως το αεροπλάστ προστατεύει κατά τη μεταφορά τους τα εύθραυστα αντικείμενα. 




                                                      


                                                      


6. Τι μένει από τη νύχτα Έρση Σωτηροπούλου [Πατάκης]

Η Σωτηροπούλου παρακολουθεί μυθιστορηματικά τον Καβάφη μακριά από την Αλεξάνδρεια , στο ταξίδι που πραγματοποίησε μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του στο Παρίσι , και ανασηκώνει το πέπλο του μυστηρίου που σκεπάζει την προσωπική ζωή του ποιητή , προτού αυτός γίνει γνωστός και κατά την εποχή που βασανιζόταν από τα εσωτερικά ,προσωπικά και καλλιτεχνικά , του πάθη . 


                                                     


                                                     

7. Ασημίνα Ξηρογιάννη , 23 μέρες [Γαβριηλίδης]
«Κάτι σαν ποιητική νουβέλα in progress». Η ίδια η ποιήτρια , θεατρική συγγραφέας και κριτικός ,αποκρυσταλλώνει μέσα σε μία φράση το νόημα και το στόχο της καινούργιας της δουλειάς . Χαμαιλεοντική φιγούρα , ασίγαστη και παραγωγική , η Ασημίνα Ξηρογιάννη μας μεταφέρει στο εργαστήρι του ποιητή και καταγράφει , με μοναδική ευαισθησία , σε είκοσι μικρά τρία κείμενα τις περιπέτειες της γέννησης μιας ποιητικής συλλογής 


                                                     


                                                       


8. Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ , Δημήτρης Σωτάκης [Κέδρος]

Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Σωτάκη περιγράφει την ατέρμονη προσπάθεια του ανθρώπου να συναρμολογήσει τα κομμάτια του μετά από μία οδυνηρή περιπέτεια . Ο ήρωας , Ροβήρος Άνθρωπος , βρίσκεται εντελώς απρόσμενα ναυαγός σε ένα ερημονήσι . Εκεί λαμβάνει τη μεγάλη απόφαση να υπερβεί την καταστροφή και να ανοίξει …ένα σούπερ μάρκετ ,με στόχο την αναρρίχησή του στα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας . Τραγικότητα και χιούμορ συνδυάζονται με έναν ευφυή τρόπο και μεταφέρουν αβίαστα στον αναγνώστη την εικόνα της σύγχρονης παράνοιας .



                                                    


                                                   


9. Δυο σμπάροι πολλά τρυγόνια , Δήμητρα Χριστοδούλου Δασκάλου [Carpe Librum]

Η τρίτη συγγραφική δουλειά της Δήμητρας Χριστοδούλου Δασκάλου είναι ένα αντισυμβατικό αστυνομικό μυθιστόρημα , βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα , όπου οι κανόνες πλοκής ανατρέπονται και ο αναγνώστης έρχεται αρχικά αντιμέτωπος με έναν καταιγισμό ανακοινώσεων της ΕΛΑΣ , για να μυηθεί σταδιακά στη μαγεία της εξιχνίασης του μυστηρίου . 


                                                   

10. Γιατί γράφω ποίηση Χάρης Βλαβιανός [Άγρα]
Ο Χάρης Βλαβιανός δίνει με το δικό του τρόπο 62 ολιγόλογες απαντήσεις στο ερώτημα που θέτει ο τίτλος του έργου . Μέσα από αυτές , οι οποίες εκφέρονται με τρόπο άλλοτε συγκινητικό , άλλοτε δραματικό και άλλοτε ευτράπελο , ο συγγραφέας καταθέτει το δικό του ποιητικό πιστεύω και ,ασφαλώς , δικαιολογεί την παρουσία της ποίησης σε ένα παρόν αντιποιητικό



                                                       


                                                      




Και ΑΛΛΑ 10 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ για το 2015


1. Έλενα Μαρούτσου , Χυδαίες Ορχιδέες
2. Θωμάς Τσαλαπάτης , Άλμπα
3. Ελένη Πορτάλιου , Ίχνη ζωής
4. Λευτέρης Ξανθόπουλος , Οι εχθροί και οι φίλοι μου
5. Ηλίας Παπαμόσχος , Η αλεπού της σκάλας και άλλες ιστορίες
6. Κάλλια Παπαδάκη , Δενδρίτες
7. Θανάσης Χειμωνάς , Αίτημα φιλίας
8. Μαίρη Κλιγκάτση , Πλευρικά
9. Κώστας Κατσουλάρης , Νυχτερινό ρεύμα
10. Νίκος Παναγιωτόπουλος , Σύσσημον ή τα κεφάλαια