Είναι μερικές φορές που οι νόμοι της φύσης αντιστρέφονται και λειτουργούν απ’ την ανάποδη. Ενώ ας πούμε περιμένει κανείς το πέρασμα του χρόνου να ισοδυναμεί με μία διαδικασία φθοράς , με έναν συνεχόμενο συμβιβασμό με το προβλέψιμο , συμβαίνουν πράγματα που ανατρέπουν την παραπάνω πορεία ,που κατευθύνουν το βηματισμό της ηλικίας προς το αιφνιδιαστικό και απρόβλεπτο . Σ’ εκείνη την ανέλπιστη στιγμή ,παρόλο που το σώμα και οι αισθήσεις χάνουν την ικμάδα τους και επισπεύδουν την επιστροφή στο κενό ,το μυαλό και η ψυχή στήνουν αναχώματα , σημαδεύουν τον εχθρό στο κεφάλι και τελικά , αντίθετα από τα προγνωστικά, κερδίζουν τον πόλεμο . Για να πετύχουν τη νίκη ,ωστόσο , επιστρατεύουν κάθε είδος όπλου ,ακόμη και την παράνοια , ακόμη και την ίδια τη φθορά ενάντια στη φθορά , κυρίως όμως την αδιάκοπη ανησυχία ,τον πειραματισμό , το κόψιμο του προστατευτικού σκοινιού την ώρα της ακροβασίας πάνω απ΄ τη ζωή . Γι’ αυτές τις εκλεκτές φύσεις , η αλήθεια , όπως θα συμφωνούσε και ο Νίτσε , δεν είναι έτοιμη , δε χάσκει κάπου πέρα απ’ τον αγώνα της κάθε στιγμής , δεν είναι το ρούχο που το βρίσκει κανείς καταχωνιασμένο σε μια ντουλάπα και σκεπάζει τη γύμνια του . Η αλήθεια πλάθεται μέσα απ’ το επόμενο βήμα . Δε βρίσκεται καν στο προηγούμενο . Κατασκευάζεται μόνο και μόνο για να γκρεμιστεί ,για ν’ αποδειχθεί ότι δύναται να γκρεμιστεί . Η αλήθεια είναι ένα διαρκές ξεσκόνισμα την ώρα που περνούν από το χωματόδρομο τα φορτηγά .Μοιάζει με την αδιέξοδη πάλη των νοικοκυρών της Δημουλά να διώξουν τη σκόνη , όταν η σκόνη πέφτει από τα ίδια τους τα χέρια . Η αλήθεια για τις εκλεκτές υπάρξεις είναι ένα φόβητρο με το οποίο υπνωτίζονται τα φίδια της ψυχής , οι ανατρεπτικές δυνάμεις της , τα ασίγαστα ερωτηματικά , οι φωνές που κινούν στην περιπλάνηση , τα ηλεκτροφόρα σύρματα , τα κολασμένα ένστικτα . Σ’ αυτές τις υπάρξεις βάζω ασφαλώς και τους καλλιτέχνες .Ίσως περισσότερο απ΄ όλους τους καλλιτέχνες .Όχι βέβαια τους τσαρλατάνους που ενδύονται το μανδύα της ευαισθησίας και παράγουν αναλώσιμη τέχνη για σύγχρονους εικονολάτρες .Εννοώ τους αφοσιωμένους υπηρέτες του ωραίου ,τους ασκητές εκείνους που καταφεύγουν από νωρίς στις ερημιές της ανθρώπινης ψυχής κι αφήνουν τα κόκαλά τους εκεί στο τέλος . Κι ευτυχώς που αυτοί είναι λίγοι κι έτσι ξεχωρίζουν ανάμεσα στ’ ατάλαντα ανθρωπάρια που διεκδικούν τον τόσο βαρύγδουπο -και γι’ αυτό πλέον φθαρμένο - τίτλο του καλλιτέχνη .
Ο Michael Gira ,η δημιουργική πνοή του μουσικού σχήματος Swans , εντάσσεται στην πρώτη κατηγορία , στους αληθινούς εξερευνητές της αισθητικής και του ωραίου . Η αναφορά βέβαια της έννοιας του ωραίου ίσως ξενίσει εκείνους που έχουν έρθει σε επαφή με τα δημιουργήματά του ,καθώς ο δημιουργός τους προσπαθεί περισσότερο να αισθητοποιήσει την ασχήμια και τα σκοτάδια της ανθρώπινης συνείδησης , παρά να αναπαραστήσει αυτό που συμβατικά θα αποκαλούσαμε όμορφο , ευγενικό και γι’ αυτό υψηλό . Όταν όμως το εκκεντρικό , το αβυσσαλέο , το ζοφερό , το σχιζοφρενικό , το παραμορφωμένο συναντηθούν με την έμπνευση , την επινοητικότητα , την ειλικρίνεια , το ασίγαστο τάλαντο , τη φαντασία ,τότε ξαφνικά χάνουν τη φυσική τους ασχήμια , τον αντιαισθητικό τους χιτώνα , περνούν από το χώρο της φθοράς στα σεπτά δώματα της αθανασίας . Εκρήγνυνται σε φως , σε χρώμα , σε ζωή .Οι δαίμονες προβιβάζονται σε αγγελικές μορφές , η φωτιά σε δημιουργικό υλικό . Κι όταν το αποτέλεσμα της καλλιτεχνικής εξερεύνησης είναι ένα έργο απροσμέτρητου εκτοπίσματος ,όπως το To Be Kind , εκεί αληθινά στέκεσαι εκστασιασμένος και αφήνεις τις νότες να σε στήνουν κάθε φορά στον τοίχο και να σε εκτελούν -να σε ανασταίνουν , να σε ανασταίνουν - να σε εκτελούν .Νυν και αεί . Και το πιο παράξενο είναι ότι τούτο το έργο έρχεται ακριβώς στην ώρα που οι νόμοι της φύσης θα απαιτούσαν από τον μουσικό Gira να μπαίνει στην αναπόφευκτη και μαθηματικά καθορισμένη τροχιά του προς τον εκφυλισμό της καλλιτεχνικής του έμπνευσης ,ειδικά όταν πριν από μόλις δύο χρόνια είχε και πάλι ανέλπιστα κυκλοφορήσει ένα αριστούργημα όπως το The Seer . Το To Be Kind ωστόσο προχωράει ακόμη βαθύτερα . Σκάβει , ωρύεται , χλευάζει , ιδρώνει , παρεκτρέπεται , γρονθοκοπεί , τρίζει τα δόντια , παγώνει τη φωτιά , πυρακτώνει τον πάγο , γεννιέται μέσα από μικρούς θανάτους και φθείρεται με μικρές αναγεννήσεις , ματώνει κι αιματώνεται , χωνεύει μέσα του funk , industrial , hard rock , κλασικές φόρμες ,post rock , jazz ,ambient , μουσικές των πρωτόγονων λαών ,και την ίδια ώρα τα φτύνει αναγεννημένα και απόλυτα υποταγμένα στην καλλιτεχνική ταυτότητα του συγκροτήματος . Το To Be Kind αποτελεί την επιβεβαίωση ότι όταν οι καλλιτέχνες ξεπερνούν τα μέτρα της ίδιας της φύσης , οι κριτικοί οφείλουν να σωπαίνουν .
Κώστας Τσιαχρής
