Julianna Barwick NEPENTHE

   Νηπενθής σημαίνει αυτός που έχει απαλλαγεί ή που απαλλάσσει από το πένθος , αυτός που δεν αισθάνεται ή δεν προκαλεί πλέον λύπη . Η ρίζα της λέξης είναι ομηρική .Διαβάζουμε στην Οδύσσεια : αὐτίκ᾽ ἄρ᾽ εἰς οἶνον βάλε φάρμακον, ἔνθεν ἔπινον, / νηπενθές τ᾽ ἄχολόν τε, κακῶν ἐπίληθον ἁπάντων [ κάποιο βοτάνι επήρε κι έριξε μες στο κρασί που επίναν , ξαρρωστικό του πόνου , ανέχολο , λησμονικό της πίκρας ] . Το επίθετο Νηπενθής προσδιόριζε επίσης το Θεό Απόλλωνα , Θεό της μουσικής και του φωτός . Η λέξη χρησιμοποιήθηκε και στη νεότερη λογοτεχνία , τόσο την ελληνική [ Ο Καρυωτάκης έδωσε στη δεύτερη ποιητική του συλλογή τον τίτλο "Νηπενθή" ] όσο και την Ευρωπαϊκή [Edgar Allan Poe και Γάλλοι συμβολιστές ] .Την ίδια λέξη επιλέγει , και ασφαλώς καθόλου τυχαία , ως τίτλο για την καινούργια της δουλειά μία από τις σημαντικότερες παρουσίες στα δρώμενα της σύγχρονης εναλλακτικής μουσικής μετά το 2010 ,η Julianna Barwick από το Brooklyn της Νέας Υόρκης . Παραπέμποντας στον καθαρτήριο ρόλο της τέχνης , στην κατά Καβάφη ικανότητά της να κάνει έστω και για λίγο να μη νιώθονται οι  εσωτερικές πληγές , η μουσική αυτού του έργου δημιουργήθηκε  με  αφορμή το θάνατο ενός μέλους από την  οικογένεια  της συνθέτριας  .Τα τραγούδια γράφτηκαν , για να ξορκίσουν πρώτα απ' όλα τη λύπη μέσα από τη μνήμη της , για να λειτουργήσουν ως " νάρκης του άλγους δοκιμές" . Το παυσίλυπο ωστόσο έργο τους ,κι αυτό είναι το μυστικό της σπουδαίας τέχνης , διαπερνά  εξίσου   το μυαλό και την ψυχή του ακροατή . Ακούγοντας ξαφνικά αυτά τα εκστατικά Ωσαννά ,παρασύρεται από τη δύναμή τους κι απογειώνεται . Αφήνει από κάτω του φόβους και λύπες , κι ολοένα ανεβαίνει σε κάτι φωτεινό . Σα να βρίσκεται σε μια πορεία ανάβασης έξω από το Πλατωνικό σπήλαιο των ίσκιων προς τη ρίζα του φωτός . Σα να γδύνεται τον ίσκιο που κουβαλά   και να  παραδίδει το σώμα του στις αχτίδες .

       Η Julianna επέλεξε να ηχογραφήσει το Nepenthe στην Ισλανδία ,στη χώρα του πάγου και της φωτιάς , με τα σεληνιακά τοπία και τα δεκάδες ηφαίστεια ,επειδή ακριβώς ήθελε να μεταφέρει στα αυλάκια των τραγουδιών της το σπόρο της άγριας ομορφιάς που κρύβει αυτή η απομακρυσμένη γη . Κι ενώ συνήθιζε να ηχογραφεί τα τραγούδια της στην κρεβατοκάμαρά της ,έχοντας η ίδια την επιμέλεια της παραγωγής , αυτή τη φορά επιλέγει το studio στο οποίο ηχογραφούν οι Sigur Ros και στη θέση του παραγωγού τον Alex Sommers . Στο δίσκο συμμετέχουν το κουαρτέτο εγχόρδων από την Ισλανδία Amiina .o Robert Sturla Reynisson του πειραματικού ηλεκτρονικού συγκροτήματος Mum και μία χορωδία νεαρών κοριτσιών του Ρέικιαβικ , διευρύνοντας με αυτό τον τρόπο τις επιλογές της όσον αφορά την ενορχήστρωση των τραγουδιών ,η οποία βασίζεται κατά κύριο λόγο στα πολλαπλά στρώματα της φωνής της και σε κυκλικά ηχητικά μοτίβα .Είναι λοιπόν επόμενο το στίγμα της ισλανδικής μουσικής παράδοσης των τελευταίων χρόνων να είναι εμφανές στο χτίσιμο του δίσκου .Για παράδειγμα οι θρηνώδεις αρμονίες του "Pyrrhic" και τα φωνητικά που μοιάζουν με εκσπερματώσεις θερμού νερού από τα σπλάχνα της γης παραπέμπουν κατευθείαν στον μαγικό κόσμο των Sigur Ros .

     Ο επισκέπτης αυτής της μουσικής ωστόσο   πρέπει να είναι προετοιμασμένος για μία διαφορετική ηχητική εμπειρία . Εδώ δεν υπάρχουν ρεφρέν , δεν υπάρχουν περάσματα , δεν υπάρχουν τυπικές μελωδίες ,δεν υπάρχουν στίχοι . Υπάρχει μόνο μια ιέρεια , μια γυναίκα -χορωδία που μέσα από το στόμα της σκορπίζει δεκάδες διαφορετικές φωνές ,μια παγανιστική τελετή στην οποία προσφέρεται ως θύμα στο Θεό της μουσικής ο πόνος ,ένα ελιξήριο που γιατρεύει τα φθαρμένα κύτταρα , ένα σύμπαν από ουράνιες μελωδίες στις οποίες υποκλίνονται ευλαβικά τα Χερουβείμ . Η Julianna Barwick δημιουργεί αυτό που θα ονομάζαμε "Φουτουριστική Κλασική Μουσική" και ως υλικά για τούτο το αποτέλεσμα χρησιμοποιεί την ambient , τη folk και τον πειραματισμό . Κι αν το 2011 είχε κεντρίσει την προσοχή μας με το εξαιρετικό "The magic place" ,με το " Nepenthe" έρχεται να εδραιώσει τη φήμη της ως μίας κορυφαίας καλλιτέχνιδας .

[To  Nepenthe κυκλοφορεί  στις  20  Αυγούστου  από την εταιρεία  Dead  Oceans ]

Κώστας  Τσιαχρής