ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΒΑΚΗ ΛΟΙΖΙΔΗ

Διαβάζοντας    τον  τελευταίο  καιρό  τα  ποιήματα  του  Βάκη   Λοιζίδη ,ενός  πραγματικά  σημαίνοντος  δημιουργού  από  την  Κύπρο  ,  συναντήθηκα  με    τούτο  το  μικρό  στιχούργημα  που  μου  ταρακούνησε  τις  αισθήσεις  έντονα ,  και  στάθηκα  για αρκετή ώρα  πάνω του  και   μέσα  του . Εγκιβωτισμένο    στη συλλογή του   ποιητή  «Ο άγγελος κι  ο γλύπτης»  ,  ιδού    τι  μας   λέει :

Την  ουτοπία  «του  πανταχού  παρών»

Συζητούν και  περιμένουν

Με τα  ζάρια   σφιχτά στη παλάμη

Γλύπτη  γιατί  σωπαίνεις

Μια καλή  ζαριά   περιμένουν

Οι άνθρωποι από τους  αγγέλους

Δοκίμασα  να το  ερμηνεύσω ,παρόλο  που κάθε  είδους  ερμηνεία  σκοτώνει  κάτι  από  την  πρωτόγονη  ομορφιά  του  δημιουργήματος  , παρόλο  που  υποτάσσει  το  δημιούργημα  στις αισθητικές  και   διανοητικές  συντεταγμένες  του   ερμηνευτή  . Αποτελεί   ωστόσο  μια  φυσική  πράξη  άμυνας  απέναντι  στο  γήτεμα  των  αισθήσεων που  προκαλούν όλα  τα   εκθαμβωτικά  έργα . Το μυαλό  δηλαδή  σπεύδει  να   μετατρέψει  τη  συγκίνηση   σε  λόγο , για να μπορέσει  να  δικαιολογήσει  τον  στιγμιαίο   αφοπλισμό  του ,την  πρόσκαιρη  παραχώρηση  «γης  και ύδατος»   στις  ανεξέλεγκτες   δυνάμεις   των  ορμών . Εκεί  λοιπόν  καταστρώνει  , ή  αυταπατάται  πως  καταστρώνει, ένα  σχέδιο  διείσδυσης  στα δεδομένα  του  έργου . Επιστρατεύει  τον διανοητικό  και  συναισθηματικό  εξοπλισμό  του  ,  για ν’ αναμετρηθεί   με   το  ύψος  του  έργου , με την ίδια  την  τέχνη  εν τέλει .

Ας   επιστρέψουμε  στο  ποίημα  και  στη  γεωγραφία του .Ας   προσεγγίσουμε  κατ’ αρχάς  το  ανάγλυφό  του . Στην πάνω  στροφή  , στο  αέτωμά του ,οι  άγγελοι . Ανάμεσα  ο  Γλύπτης. Στην  κάτω στροφή  οι  άνθρωποι .  Λειτουργώντας  αφαιρετικά : το  μεταφυσικό , το ενδιάμεσο  και  το  υπαρκτό .  Όλο  το  ποίημα   σκηνοθετείται  σα μια  παρτίδα  τάβλι στην  οποία  οι άγγελοι  είναι    οι   παίκτες , οι άνθρωποι  τα  πούλια   και  ο  Γλύπτης ο   παρατηρητής – διαιτητής .  Θαρρείς  πως  ο ποιητής  μας  μεταφέρει  ξαφνικά  σε μια κρίσιμη  στιγμή  της  παρτίδας  , κατά  την οποία  οι άγγελοι -  παίκτες   πασχίζουν να  δώσουν  απάντηση   σ’   ένα αγωνιώδες  ερώτημα  που  καθορίζει  τον  υπαρξιακό  τους  ρόλο :   «Μπορεί  , είναι  τελικά   εφικτό  ένας  άγγελος  να  παρεμβαίνει  παντού  και  πάντοτε ;»  Και  για τούτο δε  ρίχνουν τα ζάρια  , τηρούν στάση  αναμονής .  Και  το  παιχνίδι  χρονίζει . Γιατί  η απάντηση  δε βρίσκεται . Κι ούτε  ο  Γλύπτης  , ο διαμορφωτής  των άυλων και των  υλικών  πραγμάτων , μπορεί  να τη  δώσει . Αντί  ν’ αποκαλύπτει ,σωπαίνει . Κι  η σιωπή του  δε βοηθά  το  παιχνίδι  να  ξαναπάρει  μπρος . Κι  η σιωπή  του  γεννά  την  απορία [ «Γλύπτη  γιατί  σωπαίνεις» ]. Αλλά   λύση  δε δίνεται  .Μένει  το  ποίημα   σε  μια  μετέωρη  στάση , σ’ ένα  κενό  αναμονής . Οι  άνθρωποι – πούλια   λαχταρούν    την  ιδανική  ζαριά  που  θα  ορίσει  τις   κινήσεις  τους  , μοιραίοι  και  άτολμοι .

Κώστας  Τσιαχρής