40 χρόνια από τον ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΩΤΙΚΟ του ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΗ

    Σχεδόν  σαράντα  χρόνια  έχουν περάσει  από την ηχογράφηση  και την κυκλοφορία  του  σημαντικότερου  ίσως  δίσκου   ελληνικής  μουσικής μετά  το  1950 . Ο  "Μεγάλος  ερωτικός"  του  Χατζιδάκι γράφτηκε   στο  χρονικό  διάστημα  από τον  Ιούνιο  μέχρι  τον Οκτώβρη  του  1972 στην  Αθήνα  και  στη Νέα  Υόρκη .Η  ηχογράφηση  έγινε  στο  στούντιο  της   Columbia  το   φθινόπωρο  του  72  . Στον "Μεγάλο  Ερωτικό"  ο  Χατζιδάκις  συναντά   την  ποίηση  και  διαλέγεται  καλλιτεχνικά και   διαισθητικά  με  ορισμένες  από τις  σημαντικότερες  ποιητικές   φιγούρες  της  ελληνικής  ,και όχι μόνο,  λογοτεχνικής    παράδοσης .Ο  Ελύτης , ο  Καβάφης , ο  Σολωμός ,ο   Ευριπίδης , η  Σαπφώ , ο  Σολομώντας , η  Μυρτιώτισσα ,ο   Λόρκα  θαρρείς  ότι  γδύνονται  τα  δεσμά  του  χρόνου  και  του  τόπου   και  ενώνουν τις  ποιητικές  τους  φλέβες  σ' ένα  μεγάλο  λυρικό  ποτάμι  που  σαρώνει  το  μυαλό  και την καρδιά,  σαν το Σαπφικό  έρωτα που  λυσσομανά  πάνω στους δρυς .

      Μ' έναν τρόπο λοιπόν  μαγικό   η  ποίηση  μεταστοιχειώνεται σε  νότες καθάριες , τρυφερές , ονειρικές , απέριττες ,ελληνικές [ό,τι μπορεί  να σημαίνει  αυτή η λέξη ]. Το  λαϊκό  και το έντεχνο  στοιχείο   χάνουν  εδώ την αυθυπαρξία  τους  και   συμπλέκονται  με τέτοιο  τρόπο  που  δίνουν μιαν  αποστομωτική απάντηση  σε όλους  εκείνους τους δημιουργούς  που  πιστεύουν ότι η καλλιτεχνική  ποιότητα  σε ένα  έργο   εξασφαλίζεται  μόνο με την  εκκεντρικότητα και  τον ελιτισμό . Τα  τραγούδια  είναι  με τέτοιο  τρόπο  τοποθετημένα  στο δίσκο ώστε  στο τέλος  να  δίνεται  η εντύπωση  ότι   ο  ακροατής  συμμετείχε  κι ο ίδιος  σε μία αλλόκοτη  λιτανεία  προς  τιμήν της  δυνατότερης    ανθρώπινης έκφρασης  , τον Έρωτα .Γιατί   εδώ  αυτό  που υμνείται  μέσα  από  αυτή  τη  διαδρομή  στα  ποιητικά  χείλη  τόσων σπουδαίων  δημιουργών  είναι  η   αδυναμία  του  ανθρώπου  μπροστά  στο μέγα  μυστήριο  του Έρωτα. Απ' αυτή λοιπόν την άποψη   το έργο  αποκτά  το  νόημα  που ο δημιουργός  του θέλει να του  δώσει , αν ακουστεί  ολόκληρο , από  την "πρώτη  σταγόνα  της βροχής"   μέχρι  και  τη συμπλοκή  του  Έρωτα  με το άλλο παντοδύναμο  στοιχείο  της ανθρώπινης  φύσης ,τον  θάνατο , στον επίλογο  του δίσκου "Κραταιά  ως θάνατος αγάπη". Εκεί πλέον  οργασμός και φθορά  συνενώνονται   σε  ένα   αρχέγονο  συστατικό  που  αποδίδει  στην τέχνη την καθαρτήρια λειτουργία της .

      Οι  ερμηνευτές  που επέλεξε  ο  Χατζιδάκις   τιμούν  με τον πλέον έντιμο τρόπο την  ιδιότητά  τους . Ο  Δημήτρης  Ψαριανός δωρικός , τρυφερός  και  βαθιά  ερωτικός .Η Φλέρυ  Νταντωνάκη  με  ένα  απίστευτο  εσωτερικό  πάθος  στη φωνή της , μια ιέρεια  που  βαδίζει  μέσα  στο  σκοτάδι  της ανθρώπινης  ψυχής  κρατώντας  στα χέρια  της  για  κεράκι  τη μουσική  και το θαύμα . Όσον  αφορά  τις  μουσικές   επιρροές  του Χατζιδάκι  , όλη  η   ελληνική  λαϊκή  μουσική  παράδοση   βυθίζεται   μέσα  στο προσωπικό   ύφος  του δημιουργού  και  αναδύεται  καινούργια και λαμπερή . Ακούγοντας  λοιπόν  μετά   από σαράντα  χρόνια   αυτό το αριστούργημα ,καταλαβαίνει κανείς ότι  η  αθανασία  χαρίζεται  στον καλλιτέχνη   μέσα από την ικανότητά  του  να μεταπλάθει  τα πάντα  σε διαχρονικό  έρωτα .Και τούτο δω το έργο κι ο  δημιουργός του ανήκουν απόλυτα  εκεί . Στα άστρα της ψυχής μας......

Τσιαχρής  Κώστας